كليدواژه :
تجسم اعمال , آيت اللّٰه جوادي آملي , انسانشناسي , معاد , فلسفه اخلاق , واقعگرايي اخلاقي , عامگرايي اخلاقي
چكيده فارسي :
معادشناسي و انسانشناسي، نقشي تعيينكننده در سعادت انسان دارد كه اگر مبتني بر نقل وحياني و عقل برهاني باشد، ميتواند زمينهساز سعادت انسان و دوري وي از شقاوت گردد. از مهمترين مسائل اين دو عرصه، تجسم اعمال است. تجسم اعمال به معناي به شكل درآمدن عقايد، اخلاق، اوصاف، ملكات، اراده، افعال و آثار انسان و صيرورت آدمي به همان وزان است. در واقع، انسان با اين امور حقيقت خود را ميسازد و با همان هم محشور ميشود. در اين مقاله، به اين مسئله بر اساس آراء و انديشههاي آيةاللّٰه جوادي آملي پرداخته ميشود. ايشان در جايگاه مفسري توانمند و فيلسوفي متضلع، در زمينه تجسم اعمال با استفاده از وحي قرآني و مباني رصين حكمت متعاليه، به تبيين اين مسئله ميپردازد. در اين مقاله با پرداختن به برخي اصول و امهات مقتبس از آراء وي، به ترسيم حقيقت تجسم اعمال پرداخته ميشود، كه با اقامه اين مباني و استخراج فروعات آنها، نقاب از چهره مسئله تجسم اعمال به كنار رفته و از اين رو تفسيري عميق از حقايق معاد و حشر انسانها مبرهن ميگردد و بسياري از شبهات عرصه مهمِ معاد و حشر و قيامت و كيفيت پاداش اعمال، پاسخ خود را نقد مييابند و طنين روحنواز پيوند وحي و عقل در فضاي انديشه ناب اسلام شيعي نواخته ميشود، كه در صورت رسيدن آن به گوش هر مستمعي در هر جاي جهان، اقناع نفوس عامه و خضوع دانشمندان صادق را در پي خواهد داشت. از آنجا كه تجسم اخلاق از مصاديق بارز تجسم اعمال به حساب ميآيد، در بخش پاياني از آن براي اثبات واقعگرايي اخلاقي و عامگرايي اخلاقي استفاده شده است.