نقد و تحليلي بر كتاب سكه هاي مسي ايران، فلوس دوره هاي صفوي تا قاجار

سكه‏ شناسي به‌عنوان دانش شناخت، بررسي و تبيين ويژگي‏ هاي شكلي و ماهوي نقود ملموس، از علوم جديدي است كه طي دهه ها‏ي اخير، مورد توجه ويژۀ پژوهشگران ايراني قرار گرفته و از اين رهگذر، آثار برجسته‏اي در باب معرفي مسكوكات تاريخي كشور نگارش يافته است. در اين ميان، كتاب‏هاي تأليف‏ شده دربارۀ سكه ‏هاي مضروب از دورۀ صفوي به بعد، متنوع ‏تر هستند. بي ‏شك يكي از مهم‏ترين آثار مزبور، كتابي با عنوان سكه‏ هاي مسي ايران، فلوس دوره‏هاي صفوي تا قاجار است كه در سال ۱۳۹۱ش به قلم بهرام علاءالديني نگارش شده است. نگارندگان اين پژوهش درصدد هستند كه با رويكرد توصيفي­ تحليلي، جوانب علمي و تحقيقاتيِ اثر مذكور را بررسي كنند تا به اين پرسش اصلي پاسخ دهند كه مهم‏ترين خصوصيات مثبت و منفي اين كتاب، شامل چه مواردي است؟ يافته ‏هاي اين مقاله نشان مي‏دهد كه بهرام علاءالديني به واسطۀ برخورداري از تجربياتي چندين ‏ساله در سكه ‏شناسي، موفق به نگارش كتابي مرجع دربارۀ مسكوكات مسين چكشي ايران طي دورۀ تاريخيِ معاصر شده كه از امتيازاتش، معرفي فلوس‏هاي متنوعِ مضروب در تقريباً پنجاه مورد از دارالضرب‏هاي ايران، درج اوزان دقيق مسكوكات و تلاش متعهدانۀ نويسنده در راستاي خوانش صحيح مندرجات آن‏هاست. با اين حال، بي‏ اعتنايي علاءالديني به امر ضروري ارجاع ‏دهي علمي، عدم ‏معرفي سكه‏ هاي مسين برخي از شهرهاي جنوبي كشور همچون «كنگان» و «لنگه» و نهايتاً اتكاي بيش از حد نويسنده به مجموعۀ شخصي خود و غفلت او از منابع معتبري مانند كتاب‏هاي «انتشارات كراوس» و گنجينه‏ هاي «انجمن سكه‏ شناسي آمريكا» و «موزۀ آشمولين» دانشگاه آكسفورد، اصلي‏ترين نقيصه ‏هاي اثر وي هستند.