مطالعه تطبيقي زيبايي‌شناسي در انديشه افلاطون و حكمت سهروردي

فيلسوفان در طول تاريخ، با يك ديد جديدي به هستي نگريسته و توانسته‌اند با نظريه‌هاي خود تاريخ فلسفه را متحول كنند. از جمله اين فيلسوفان، افلاطون و سهروردي هستند. افلاطون و سهروردي هر يك براي ساخت نظام فكري خود از منابع متعددي سود بردند و از آن‌ها در آثار خود ياد كردند. علت اينكه نظريه‌هاي اين دو فيلسوف در اين پژوهش مطرح ‌شده است، نزديكي نظريه‌ها در انديشه آن‌هاست. تفكر افلاطوني يكي از منابع مهم سهروردي در دستيابي به‌نظام فلسفي‌اش بوده و به ‌وضوح مي‌توان ردپاي آن را در آثار سهروردي مشاهده كرد، با اين ‌حال وي كوشيد تا به آن انديشه‌ها با توجه به‌نظام فكري خاص خود و با يك ديد فلسفي بپردازد و حتي آن‌ها را دستخوش تغيير و تحول كند تا با اعتقاداتش سازگار شود. در اين پژوهش، هدف يافتن وجه اشتراك و افتراق در آراء اين دو فيلسوف از جنبه زيبايي‌شناسي است تا از طريق مقايسه و تمايز اين انديشه‌ها، ميزان تأثيرپذيري يك انديشه و يا تحول آن را در طول زمان بررسي كنيم. لذا، روش اين تحقيق توصيفي تحليلي است و جمع آوري اطلاعات با استفاده از روش كتابخانه اي از طريق فيش برداري از كتب مرجع، مقالات و دست نوشته هاي معتبر مي باشد. نتايج نشان داد: افلاطون در تحليل و بيان حقيقت زيبايي، آن را تناسب و هارموني، انطباق با فرهنگ يونان، سودمندي و لذت نمي داند؛ بلكه زيبايي را امري فراحسي و عيني مي داند كه نهايت سير سالكان و زيبايي ها به آن مي انجامد و چنين زيبايي سرمدي، مطلق و في نفسه و همان ايده و منشأ زيبايي است كه به عالم مثل تعلق دارد و اشياي زيبا به اندازه بهره منديشان از آن، زيبا هستند. از نظر سهروردي، زيبايي به حُسن تعبير مي شود كه به جمال و كمال، توامان به يك پديد اشاره دارد، پس هر چه در نهايت كمال قرار دارد، زيباست. همچنين، زيبايي امري عيني است كه با عالم خارج منطبق مي باشد. روابطي از جمله نورها، رنگ ها و شكل هاي مختلف (نمودهاي عيني) منشأ درك و بروز احساس زيبايي مي شود. لذا مي توان نتيجه گيري نمود كه از ديدگاه افلاطون و سهروردي، زيبايي، لذت ادراك و وصول كمال است كه به واسطه عشق تجلي مي كند و سبب حركت مي شود.