جايگاه ديگري بزرگِ لكان و چگونگي شكل‌گيري سوژه در متن‌هايي براي هيچ اثر بكت

پژوهش پيش‌روي مي‌كوشد با كاربست نظريۀ ژَك لَكان متفكر و روانكاو فرانسوي، به نحوۀ شكل‌گيري سوژه در «ديگريِ بزرگ» با توجه به اثر متن‌هايي براي هيچ نوشتۀ ساموئل بكت بپردازد. سوژۀ مدِّ نظر لكان، خط خورده، چندپاره، منقسم و به مثابۀ سوژۀ فقدان است كه به هويت يكپارچه و ثابت تن نمي دهد. برپايۀ اين، پرسش اصلي نوشتار حاضر تبيين ناتواني سوژه در پيدا كردن كليت و تماميت هويت خود مي باشد. هدف اصلي اين مقاله، بررسي نحوۀ شكل گيري سوژه در«ديگريِ بزرگ» و تبيين چگونگي رخنه كردن زبانِ «ديگري» در «من» است. بدين جهت ابتدا مفاهيم كليدي از قبيل: ناخودآگاه، ديگري، سوژۀ بيان و بيانگر را ارائه داديم؛ سپس با روش توصيفي- تحليلي و با نمونه‌كاوي، متن را تحليل و بررسي كرديم. يافته‌هاي مطالعۀ حاضر در متن‌هايي براي هيچ نشان مي‌دهد كه «ديگريِ بزرگ» به منزلۀ «زبان» در گفتمان حضور مي يابد و با نقش آفريني، سبب تغيير وضعيت و انقسام سوژه مي‌شود كه اين انشقاق و دو پارگي، خود را در گزاره‌هايي خودآگاه و ناخودآگاه آشكار مي‌سازد؛ همچنين «ديگري بزرگ» با زنجيره‌اي از دال‌هاي زباني بر سوژه چيره مي‌شود كه اختيار و ارادۀ سخن را از او گرفته و همين امر منجر مي‌شود به اينكه راويِ اثر مذكور به شكل راويِ روان گسيخته، هذياني و زبان پريش در متن ظاهر شود و روايتي فاقد انسجام را توليد كند. درواقع، با اين بررسي مي­توان شيوه هاي بازنمايي سوژه در ارتباط با ديگري و چگونگي مواجه شدن با مقولۀ هويت را در متن مورد بحث تبيين كرد.