كليدواژه :
روششناسي , تفسير باطني , شيعهشناسي , متون كهن و متقدم , تأويل , مكتب اصالت تاريخ , مكتب پديدارشناسي , فيلولوژي (زبانشناسي تاريخي)
چكيده فارسي :
اين مقاله، شيوه عملي، يا به بيان علمي «روششناسي علميتحقيقاتي» محمدعلي اميرمعزي، شيعهشناس و مستشرق دوره حاضر دانشگاه سوربن، را بررسي ميكند. وي بيشتر از طريق مطالعه و تحقيق در متون و آثار كهن شيعي ميكوشد تصويري از شيعه متقدم و سدههاي نخست پيش نهد. تصوير مطرحشده از تشيع از لحاظ مبناي مطالعاتي و علمي او، كه تكيه و تأكيد بر وقايع تاريخي دارد، در مسيري متفاوت از آنچه در نگاه استاد او، هنري كربن، شيعهشناس بزرگ فرانسه تجلي يافته، قرار دارد. به عقيده اميرمعزي، تدوين آثار شيعي در سده نخست، بيشتر برخاسته از نگاه سياسي عالمان شيعي، و در سده دوم و سوم هجري، نتيجه جريان باطنگرايي شيعيان است. لزوم تأويل و تفسير متون مذهبي و نيز در پي مفاهيم باطني آيات و روايات بودن، نشاني از گرايش شديد تشيع آن دوره به «اصالت باطن» در فهم مباني ديني دارد.