بررسي تاثير اشعه ماوراء بنفش و زنبور پارازيتوئيدTrichogramma brassicae در كنترل مرحله تخم بيد سيب‌زميني Phthorimaea operculella

بيد سيب زمينيPhthorimaea operculella Zeller (Lep.: Gelechiidae) ، يكي از آفات كليدي گياه سيب زميني در مزارع و انبار ها مي باشد. تحقيق حاضر به منظور ارزيابي برهم كنش و تعيين تقدم و تاخر استفاده از دو عامل زنبور پارازيتوئيد Trichogramma brassicae (Hym.: Trichogrammatidae) و اشعه ماوراء بنفش UV-C در كنترل مرحله تخم بيد سيب زميني كه كمترين اثر سوء روي زنبور تريكوگراما داشته باشد، طراحي شد. ميزان تخم ريزي و ظهور زنبور پارازيتوئيد روي تخم هاي پرتودهي شده و شاهد بررسي شد. همچنين، اشعه ماوراء بنفش به مدت 0، 8، 10 و 12 دقيقه روي تخم هاي 1، 2 و 3 روزه بيد سيب زميني در دو حالت پرتودهي قبل از پارازيته شدن و پرتودهي بعد پارازيته شدن انجام شد و ميزان ظهور پارازيتوئيد ارزيابي شد. نتايج نشان داد اختلاف معني داري در ميزان ظهور بين تخم هاي پرتودهي شده به وسيله اشعه UV-C با تيمار شاهد وجود نداشت. در پرتودهي UV-C روي تخم هاي بيد سيب زميني - پارازيته شده با افزايش مدت زمان پرتودهي درصد ظهور زنبور پارازيتوئيد كاهش يافت و در حالت تخم پرتودهي شده - پارازيته شده نسبت به تخم پارازيته شده- پرتودهي شده ميزان ظهور پارازيتوئيد بيشتر شد. نتايج اين بررسي نشان داد كه تخم هاي سه روزه نسبت به تخم هاي يك و دو روزه حساسيت بيشتري به اشعه ماوراء بنفش داشتند. همچنين، ميزان ظهور زنبور از تخم هاي پرتودهي شده - سپس پارازيته نسبت به تخم هاي پارازيته - پرتودهي شده، بيشتر شد. بنابراين، در استفاده هم زمان و توام زنبور تريكوگراما و اشعه UV-C در كنترل مرحله تخم اين آفت و ساير آفات هدف ابتدا اشعه UV-C و سپس، رها سازي زنبور تريكوگراما قابل توصيه مي باشد.