عنوان مقاله :
آيا تارسكي مفهوم عام نتيجه ي منطقي را فراچنگ مي آورد؟
پديد آورندگان :
پوردانش ، سعيد دانشگاه علامه طباطبائي , بهنيافر ، مهدي دانشگاه علامه طباطبايي - گروه فلسفه علم
كليدواژه :
نتيجه ي منطقي , مفهوم عام نتيجه ي منطقي , مدل , سمانتيك , نظريه برهان
چكيده فارسي :
پژوهش حاضر به اين مسأله مي‌پردازد كه آيا تعريف تارسكي از مفهوم نتيجه‌ي منطقي در مقاله‌ي دوران‌سازش «درباره‌ي مفهوم نتيجه‌ي منطقي» (1936) چنان‌كه مدعاي اين مقاله است مفهوم عام نتيجه‌ي منطقي را فراچنگ ميآورد يا نه. براي آن كه دريافته شود رويكرد غالب به نتيجه‌ي منطقي در زمان تارسكي (مفهوم نظريه‌برهاني نتيجه) چه خللي داشت كه او را به كوشش براي ارائه‌ي تعريف جديدي از نتيجه منطقي سوق داد، نخست رويكرد نظريه برهاني به مفهوم نتيجه‌ي منطقي را معرفي و ناكارآمدي آن را از نظر تارسكي بررسي خواهيم كرد، سپس دو تفسير از مفهوم نتيجه‌ي عامِ مد نظر او را بيان خواهيم نمود. تفسير نخست از مفهوم عامِ نتيجه نزد تارسكي آن مفهومي است كه همه‌ي انسان‌هاي معمولي و غيرمتخصص در فلسفه، منطق و رياضيات در زبان روزمره بكار مي‌برند؛ تفسير دوم آن است كه مراد تارسكي از مفهوم عام نتيجه آن مفهومي است كه براي اهل فن يعني منطق‌دان و رياضي‌دانان «عموميت» دارد و در روش اصل موضوعي بكار رفته است. ما از تفسير دوم دفاع مي‌كنيم و ضمن بررسي توصيفي تحليليِ تعريف پيشنهادي او از اين مفهوم و ارائه‌ي مثالي از آن در نهايت نتيجه مي‌گيريم كه كوشش تارسكي براي فراچنگ آوردن مفهوم عام نتيجه قرين موفقيت بوده است.
