تحليل عناصر ساختاري و زيباشناختي قالي‌‌هاي ساروق مجموعه كِلرمونت

بيان مسئله: قالي‌هاي ساروق، از مهمترين برندهاي قالي ايران و از مشهورترين قالي‌ها نزد مخاطبان جهاني است كه از اواسط قرن نوزدهم ميلادي تا آغاز جنگ جهاني دوم با مديريت كمپاني‌هاي فرنگي خاصه زيگلر، توليد مي‌شد. نمونه‌هايي از اين قالي‌ها با طرح لچك و ترنج با ساختاري منحصربه‌فرد در مجموعه كلرمونت وجود دارد كه از منظر نوع نقشه، با نمونه‌هاي رايج، متفاوت است. محدوديت منابع پژوهشي جامع و شاخص در مورد قالي ساروق و نمونه‌هاي نفيس و صادراتي آن كه در گذشته توليد مي‌شد، ضرورت تحقيق در باب اين موضوع را بيش از پيش آشكار مي‌كند. پرسش اصلي تحقيق چيستي ويژگي‌ها و كيفيات بصري و عناصر ساختاري قالي‌‌هاي مجموعه كلرمونت، است.هدف: در پژوهش پيش‌رو، عناصر ساختاري قالي‌هاي ساروقِ بافت ربع آخر قرن نوزدهم ميلادي كه در مجموعه كلرمونت، نگهداري مي‌گردد، بررسي و تحليل خواهد شد. عناصر ساختاري و زيباشناختي در اين مقاله شامل فضاي زمينه، ترنج و سرترنج، لچك، حاشيه و رنگ‌‌‌هاي به‌كار رفته است.روش پژوهش: اين تحقيق از نوع پژوهش‌هاي كيفي و بنيادين و روش تحقيق از نوع توصيفي‌تحليلي و شيوه گردآوري داده‌ها، كتابخانه‌‌اي و جستجو در وب سايت‌هاست.يافته‌ها: قالي‌هاي توليد اواخر قرن نوزدهم ساروق كه با هدف صادرات بافته مي‌شد، تماماً از نوع طرح لچك و ترنج بوده و از منظر نقش و رنگ، منحصربه‌فرد، اغلب بزرگ‌پارچه و داراي رنگ‌هاي گياهي اما محدود است. رنگ حاشيه و زمينه بين سه رنگ قرمز، سرمه‌اي و كِرِم، در حال تغيير است. در برخي از قالي‌ها رنگ ترنج مركزي با رنگ حاشيه و لچك يكي است. همه اين قالي‌ها از نوع طرح لچك و ترنج و فرم ترنج مركزي از تنوع برخودار است. ساختار و هويت نقوش شاخه‌شكسته (شكستهمنحني) است. ساختار نقشه و رنگ‌‌بندي منطقي و نظم ديداري نقوش، از تفاوت‌هاي قالي ساروق با ساير قالي‌هاي ايران است.