بازتاب مذهب، تاريخ، سياست و فرهنگ ايراني در فالنامه قطب‌شاهيان دكن

بيان مسئله: دوران قطب شاهيان در دكن‌، يكي از دوران‌هاي اوج‌ فرهنگ ايراني خارج از مرزهاي جغرافيايي آن است. قطب شاهيان به‌واسطه ايراني‌تبار و شيعه ‌بودن، گرايش خاصي به فرهنگ ايران داشتند و تعداد زياد مهاجران و كارگزاران ايراني در دكن، به رونق فرهنگ ايراني در قلمرو ايشان اضافه مي‌كرد. با پشتوانه فرهنگ ايراني و حمايت ايشان، آثار هنري و ادبي زيادي شكل گرفت كه در بر گيرنده يك تعامل فرهنگي شكوهمند ميان فرهنگ جنوب هند و ايران است. يكي از اين آثار، فالنامه مصوري است كه در گلكنده كار شده است. اين فالنامه داراي 37 نگاره است كه مجموعه‌اي از مضامين مختلف را در بر مي‌گيرند كه هريك از آن‌ها را مي‌توان به‌نوعي با فرهنگ، سياست، مذهب و فرهنگ ايراني ارتباط داد؛ از اين‌رو مسئله اين پژوهش، اين است كه تا چه اندازه از طريق مضامين مختلف نگاره‌هاي اين كتاب، مي‌توان جنبه‌هاي مختلف فرهنگ ايراني و تأثيرگذاري آن را در متن فرهنگ دربار قطب شاهيان، بازخواني كرد.هدف: شناخت بيشتر قلمرو نفوذ فرهنگ ايراني در سرزمين شبه‌‌قاره هند به‌ويژه در منطقه دكن هدف اين پژوهش است.روش پژوهش: با روش توصيفي‌تحليلي، با استناد به اسناد تاريخي، به تحليل ميزان نفوذ جنبه‌هاي مختلف فرهنگي در دكن پرداخته مي‌شود.يافته‌ها: نگاره‌هاي فالنامه خليلي، آميزه‌اي از مضامين ديني، اسلامي و مذهبي با محوريت تشيع هستند؛ در كنار اين مضامين، تعدادي از نگاره‌ها به موضوعات ادبي و تاريخ باستان ايران پرداخته‌اند و مشخصاً يك نگاره از اين نسخه با پرداختن به شاه‌تهماسب، تاريخ معاصر آن زمان را در بر مي‌گيرد. تدقيق در نگاره‌ها نشان مي‌دهد در همه اين نگاره‌ها به اشكال مختلف، شاهد جنبه‌هاي مختلف فرهنگي و حتي سياسي ايران، از فرهنگ رسمي گرفته تا فرهنگ عامه هستيم كه نشاني از نزديكي زياد اين دو فرهنگ مي‌دهد.