مطالعۀ تحليلي نقوش تزييني منبر مسجد مجموعۀ‌ «سلطان محمود شاه بُندرآباد» يزد

بيان مسئله: مجموعۀ «سلطان‌ محمودشاه ‌بُندرآباد» يزد بنايي تاريخي است كه در قرن هفتم ه.ق، توسط عارف ديني آن، شيخ‌‌ تقي‌الدين ‌‌‌دادا محمّد، در روستاي بُندرآباد، پايه‌گذاري شده است. اين مجموعه شامل مسجد، خانقاه، بقعه، آب‌انبار، برج‌هاي حفاظتي و بناهاي جانبي ديگر است كه درطي چندين سال شكل گرفته و بخش‌هاي مختلف آن داراي تزيينات متنوعي هستند. براي مثال، مي‌توان به منبر مسجد جامع اين بنا اشاره كرد كه داراي نقوش تزييني بسيار است. بنابراين، اهميت اين بنا به لحاظ تاريخي و نيز نقوش تزييني به‌كار رفته در منبر مسجد جامع آن، ضرورت انجام پژوهش حاضر را ايجاب كرده است و درطي آن به پرسش‌هاي زير پاسخ داده مي‌شود: كه منبر مسجد جامع مجموعۀ‌ سلطان محمودشاه بُندرآباد يزد داراي چه نوع نقوش تزييني است؟ و اين نقوش داراي چه معاني و مفاهيمي هستند؟ هدف: هدف پژوهش حاضر شناسايي نقوش تزييني منبر مسجد جامع مجموعۀ سلطان محمودشاه بُندرآباد يزد و نيز شناخت معاني و مفاهيم پنهان آن‌هاست.روش پژوهش: پژوهش حاضر، به روش توصيفي-تحليلي، منبر مسجد جامع سلطان محمودشاه بُندرآباد يزد را مورد مطالعه قرار داده و اطلاعات كتابخانه‌اي، اسنادي و ميداني را به‌صورت كيفي تجزيه ‌و ‌تحليل كرده است.يافته‌ها: يافته‌هاي پژوهش حاضر نشان مي‌دهد كه منبر مسجد جامع اين بناي تاريخي با نقوش تزييني گياهي، هندسي، خطي و كتيبه‌ها تزيين شده است. نقوش گياهي آن شامل ختايي و اسليمي و نقوش خطي آن شامل خطوط ثلث و كوفي بنايي است و متون كتيبه‌ها نيز بيان‌كنندۀ اصل توحيد و نبوت، جاري‌ شدن كلام خدا از جايگاه پيامبر اسلام (ص) و اعتقاد شيعيان دوازده ‌امامي است. همچنين نقوش هندسي آن شامل ستارگان پنج‌پر و شمسۀ ده‌پر است كه گره هشتِ دوازدهِ پيلي را تشكيل مي‌دهد.