گونه‌شناسي رويكرد ارزش‌محور در طراحي مصنوعات (نمونۀ موردي طراحي مفهومي با رويكرد اقتصادي، احساسي و اخلاق‌گرا)

بيان مسئله: در جهان معاصر، مصنوعات در زندگي روزمرۀ ما چيزي فراتر از ابزارهايي براي تسهيل زندگي هستند. آن‌ها به طور فعال كردار و تجارب انسان، فرديت، كيفيت زندگي، تصميمات و ارزش‌هاي انسان‌ها-هرچند غيرمستقيم-را شكل داده و نحوۀ پايبندي ما به اخلاقيات را تحت‌الشعاع قرار مي‌دهند. به اين ترتيب، با توجه به نقش مهم مصنوعات در بعد اخلاقي زندگي اجتماعي ما و همچنين پيشرفت كُند اخلاقيات جامعه در مقايسه با پيشرفت‌هاي تكنولوژيكي، يك طراح مي‌تواند ارزش‌هاي اخلاقي را در قالب مصنوعات كنشي (پرفورماتيك) تعاملي با رويكرد احساس‌گرا، مادي ساخته و آن‌ها را با هدف اغوا و تشويق كنش‌گران به كنشي اخلاقي و در راستاي بهبود اخلاقيات به جامعه ارائه دهد. اما اين‌كه اين مصنوعات اخلاقي چه ويژگي‌اي دارند و حضور اين نوع مصنوعات چگونه مي‌تواند به زندگي و جامعه‌اي اخلاقي‌تر منجر شود؟ سوالي‌است كه پژوهش حاضر به آن پاسخ مي‌دهد.هدف: بررسي ويژگي‌ها و عملكرد مصنوعات تعاملي ارزش‌محور براساس مطالعۀ نمونه‌هاي موجود، تبيين اصول براي طراحي اين نوع از مصنوعات و در آخر، تجسم بخشيدن به اين اصول در قالب كانسپت‌هاي طراحي هدف اين پژوهش است.روش پژوهش: روش پژوهش حاضر توصيفي-تحليلي بوده است كه در اين راستا، ابتدا، براساس مطالعات نظري، به بررسي مصنوعات تعاملي ارزش‌محور پرداخته  شده و نمونه‌هاي موجود از اين مصنوعات، با رويكرد احساس‌گرا مورد‌ بحث قرار گرفته است. يافته‌ها: با بررسي و تحليل مصنوعات تعاملي با محوريت ارزش (اقتصادي، احساسي، اخلاقي) كه به‌صورت انتخابي، هدفمند و منطبق با پژوهش انتخاب شده‌اند، مي‌توان اذعان داشت كه مصنوعات ارزش‌محور تعاملي با رويكرد احساسي و كنشي (پرفورماتيك)، به‌دليل ايجاد ستايش، سرزنش، دعوت و نكوهش –در حين تعامل يا به‌واسطۀ پيامدهاي حاصل از تعامل با آن‌ها- مي‌تواند در ايجاد آگاهي و تأمل و در نتيجه تغيير رفتار كاربران مؤثر بوده و در نهايت به اخلاقي‌تر شدن جامعه منجر شود.