جايگاه قوۀ واهمه در ادراك فيلم با نگاهي به ژانر وحشت و مكتب هنري اكسپرسيونيسم براساس آراي ابن‌سينا

ماهيت اصلي فيلم، تصوير متحرك است و وجه بصري آن اهميت فراوان دارد؛ اما ذهن انسان نيز داراي نقشي مهم در خلق و ادراك فيلم است و از اين جهت، برخي نظريه‌پردازان، سينما را هنر ذهن ناميده‌اند. فيلم با برانگيختن احساسات و عواطف مخاطب، او را جذب و با ذهنش ارتباط برقرار مي‌كند. درپي بررسي سِير تحول آراي ابن‌سينا درمي‌يابيم برانگيختگي عواطف مخاطب كه از انفعالات نفس نشئت مي‌گيرد، با ادراك معاني جزئي كه از كاركردهاي قوۀ واهمه در نفس انساني است، ارتباط دارد. در فلسفۀ بوعلي، نفس داراي قواي متعددي است كه هريك از آن‌ها با توجه به كاركرد خود در ادراك فيلم يا خلق صحنه‌هاي آن نقش دارند. يكي از قواي مؤثر در خلق و ادراك فيلم، قوۀ خيال است؛ اما به‌دنبال بررسي آراي شيخ‌الرئيس درحوزۀ نفس‌شناسي به نقش مهم قوۀ واهمه در ادراك فيلم پي مي‌بريم. قوۀ واهمه به‏‌عنوان يكي از مهم‌ترين قواي‌ نفس با كاركردهاي خود همچون ادراك معناي جزئي و خطاي شناختي در درك فيلم نقش‌آفريني مي‏كند؛ به‌گونه‌اي كه در ادراك فيلم ازسوي تماشاگر بر ديگر قوا چيرگي دارد. در اين مقاله، نقش قوۀ واهمه در ادرك معناي جزئي، خطاي شناختي، محاكات حالات دروني و صدور حكم جزئي در نسبت با فيلم را بررسي كرده و به‌عنوان نمونه‌اي عيني، كيفيت تأثير و نقش اين قوه در ژانر وحشت و مكتب اكسپرسيونيسم را كه در اين ژانر به‌كار گرفته مي‌شود، تبيين كرده‌ايم.