بررسي پراكنش مكاني كربن آلي خاك در منطقه فندوقلو استان اردبيل

پتانسيل يك خاك منظر به عنوان ذخيره گاه كربن با برآورد ميزان كربن آلي خاك در مقياس منطقه اي مشخص مي شود. اين بررسي با اهداف شناسايي (1) مناسب ترين ويژگي هاي خاك و محيط به عنوان داده هاي كمكي براي برآورد تراكم كربن آلي خاك و (2) روش مناسب براي پهنه بندي تراكم كربن آلي خاك از بين روش هاي كريجينگ معمولي، كوكريجينگ و رگرسيون-كريجينگ در منطقه فندوقلو، استان اردبيل انجام شد. در گام نخست پايگاه داده هاي سامانه اطلاعات جغرافيايي منطقه مطالعاتي با معرفي داده هاي خاك، توپوگرافي و ماهواره اي ايجاد شد. سپس با استفاده از نقشه هاي كاربري اراضي، خاك و زمين شناسي مكان برداشت 140 نمونه خاك مركب سطحي (15-0 سانتي متر) با استفاده از فنّ اَبَر مكعب لاتين در منطقه مزبور مشخص شد. نتايج نشان داد كه نوع كاربري اراضي به طور معني داري (p≤0/01 ) بر تراكم كربن خاك مؤثر بوده و تراكم كربن آلي خاك در اراضي مرتعي بيش تر از زراعي بود. نيتروژن كل خاك و ميانگين قطر خاكدانه ها همبستگي معني داري (p≤0/001 ) با تراكم كربن آلي خااك نشان دادند و به عنوان داده هاي كمكي براي برآورد تراكم كربن آلي خاك قابل استفاده بودند. كاربرد كوكريجينگ همراه با نيتروژن كل خاك به عنوان داده كمكي، پهنه بندي تراكم كربن خاك را در مقايسه با كريجينگ معمولي بهبود بخشيد. بطور كلي، نتايج اين پژوهش نشان داد كه رگرسيون-كريجينگ بيش ترين كارايي را براي پهنه بندي تراكم كربن خاك داشت و نيتروژن كل خاك، ميانگين وزني خاكدانه ها، شاخص تفاضل گياهي نرمال و انحناي زمين مهم ترين ويژگي هاي مؤثر خاك منظر بر تراكم كربن آلي خاك بودند.