بررسي كيفيت خاك در بخشي از اراضي كوهين استان قزوين

كيفيت خاك را مي‌توان از دو بُعد كيفيت ذاتي و كيفيت پويا مورد مطالعه قرارداد. بُعد ذاتي كيفيت خاك به عوامل خاك سازي وابسته است، اما، بعد پوياي كيفيت خاك، ويژگي‌هايي از خاك است كه بسته به نوع مديريت تغيير مي كند و بيانگر وضعيت سلامت خاك است. در اين تحقيق، كيفيت خاك بخشي از اراضي قزوين با استفاده از دو شاخص كيفيت تجمعي خاك و شاخص كيفيت نمرو محاسبه شد. نتايج نشان داد كه شاخص كيفيت تجمعي با مدل كروي و شاخص كيفيت نمرو با مدل نمايي منطبق بودند و ضريب تبيين هر دو شاخص 0.87 به دست آمد كه بيانگر همبستگي خوب مدل برازش داده شده با نقاط مشاهده اي است. در مقايسه با روش وزن دهي معكوس فاصله، روش كريجينگ معمولي براي هر دو شاخص كيفيت خاك، مقدار ميانگين خطاي اريبي و ريشه دوم ميانگين مربعات خطاي كمتري داشت. نقشه هاي كيفيت خاك منطقه موردمطالعه به كمك دو شاخص كيفيت تجمعي و كيفيت نمرو بر پايه روش هاي كريجينگ معمولي و وزن دهي معكوس فاصله ترسيم شد. الگوي كيفيت خاك براي هر دو شاخص تقريباً يكسان بود. بر اساس شاخص كيفيت تجمعي و شاخص كيفيت نمرو، خاك قسمت هاي شمالي و شمال غربي منطقه موردمطالعه كمترين مقادير كيفيت خاك (0.4 و 28+/0) و قسمت جنوب و جنوب شرقي بيشترين مقادير كيفيت (0.7 و 0.5) را به ترتيب داشتند. دو شاخص كيفيت خاك با كربن آلي، ظرفيت تبادل كاتيوني و نيتروژن و پتاسيم رابطه اي مثبت و معني داري نشان دادند، اما اين روابط با جرم مخصوص ظاهري و اسيديته خاك رابطه منفي و معني دار بود. مي‌توان نتيجه گيري كرد كه كيفيت خاك منطقه متأثر از ويژگي هاي پوياي خاك است و توجه به حفظ اين ويژگي ها اهميت خاص دارد.