زمينه‌هاي شكل‌گيري سنن‌نگاري در سدۀ دوم با تأكيد بر عوامل اجتماعي و سياسي

سنت يكي از مهم‌ترين پايه‌هاي دين اسلام است. از نيمۀ دوم سدۀ اول، سنت در معناي احاديث فقهي و احكام به كار رفته است. نياز جامعۀ اسلامي به قاعده و روشي براي سامان‌دهي زندگي اجتماعي سرزمين‌هاي اسلامي، سبب تدوين احاديث فقهي شد. مسئلۀ اين پژوهش توجه به زمينه‌هاي سياسي و اجتماعي ظهور سبك سنن‌نگاري در سدۀ دوم است. يافته‌ها حاكي است كه عواملي چون نگرش فرابومي به حديث، تخصصي شدن دانش فقه، روابط متقابل فقها با حكومت عباسي و شكل‌گيري مفهوم سنت و جماعت در پيدايش اين سبك و آثاري چون سنن اربعه تأثير داشته است. همچنين از نيمۀ دوم سدۀ دوم ويژگي‌هايي چون تبويب احاديث فقهي، درج كامل سند، اتصال سند به رسول خدا2 و پيرايش سنت از آرا و بلاغات صحابه و تابعين در حديث‌نگاري بروز نمود. در واقع آثار حديثي سدۀ دوم را كه تحت عنوان سنن نام‌گذاري شده نمي‌توان در زمرۀ كتبي همانند سنن اربعه دانست. اين‌گونه آثار صرفاً در گروه مصنفات حديثي‌فقهي كه زمينۀ پيدايش كتب سنن اربعه را فراهم نموده‌ است، قرار مي‌گيرد.