بررسي تطبيقي و انتقادي عناصر داستاني در منظومه‌هاي هفت‌پيكر نظامي، هشت‌بهشت اميرخسرو دهلوي، يوسف و زليخا و ليلي و مجنون جامي

بخش عظيمي از خلاقيت هاي هنري، به‌خصوص در متون كلاسيك، صرف آفرينش منظومه هايي شده است كه قدرت آفرينش، تخيل و قصه پردازي شاعران را نشان مي دهد. در پژوهش حاضر با در نظر گرفتن هفت پيكر نظامي، هشت بهشت اميرخسرو، يوسف و زليخا و ليلي و مجنون جامي به بررسي تطبيقي و انتقادي اين منظومه ها پرداخته شده است. نتايج نشان مي دهد كه تأويل پذيري، روابط علّي و معلولي مستحكم، ساختار قصه در قصه، غافل گيري در پايان داستان از ويژگي هاي پيرنگ در هفت پيكر نظامي است. برخلاف نظامي، داستان هاي هشت بهشت روابط علّي و معلولي مستحكمي ندارند و پيرنگ داستان ها اغلب طرح يك چيستان و در نهايت رمزگشايي آن است. در طرح داستان هاي جامي اصراري براي ايجاد گره نيست. اغلب شخصيت هاي محوري اين منظومه ها زنان هستند كه در اين ميان، زنان هفت ييكر اغلب بسيار باحيا، بي باك و انديشمند هستند و در مقابل آن، زنان منظومه هشت بهشت اغلب شهوت ران، مكار و خيانتكارند. زنان در منظومه هاي جامي نيز منفعل و مطيع قدرت مردان (پادشاهان، وزراء، پدر و...) هستند. نظامي به توصيف طبيعت و فضاي داستان اهميت ويژه‌اي داده است در صورتي كه اميرخسرو به وصف مكر زنان و خيانت هاي آنها توجه بيشتري كرده است. منظومه هاي جامي حد فاصل ميان اين دو شاعر است و فضاسازي جامي در حوادث داستان، متناسب و در القاي مفاهيم مد نظر شاعر بسيار مؤثر است.