استعارۀ مفهومي «دانستن به مثابه ي ديدن» در نظام فلسفي ملاصدرا

در چارچوب نظريه ي استعاره هاي مفهومي، استعاره ها بخش جدايي ناپذيري از نظريات و تئوري هاي علمي محسوب مي گردند. بسياري از مفاهيم انتزاعي و تئوري هاي حامل اين مفاهيم بواسطه استعاره هاي مفهومي قابل فهم و تبيين شده اند. استعاره «دانستن به مثابه ي ديدن» ريشه در تجارب مشترك انساني دارد. اين استعاره علاوه بر حضور در زبان روزمره و عرفي، به متون فلسفي و عرفاني نيز راه يافته است. ملاصدرا از اين استعاره جهت توصيف و تبيين معرفت حضوري بهره برده است. در فرايند ديدن، سه عنصر قابل تفكيك است؛ بيننده، شي ديده شده و نسبت ميان بيننده و شي ديده شده. هر كدام از اين عناصر بواسطه استعاره هاي فرعي ديگري جهت تبيين معرفت حضوري بكار گرفته شده اند.  استعاره هاي «عالم به مثابه بيننده»، «معلوم به مثابه شي ديده شده» و «كيفيت علم به مثابه نسبت ميان بيننده و شي ديده شده» در ذيل استعاره «دانستن به مثابه ديدن» قابل تعريف است. اين استعاره ها تنها جنبه آموزشي و يا زيبايي شناختي ندارند بلكه بخش جدايي ناپذيري از تبيين نظريه معرفت در دستگاه فلسفي ملاصدرا محسوب مي شوند.