بررسي رابطه شاخص فلاكت و پرداخت از جيب بيماران در نظام سلامت ايران

زمينه و هدف: يكي از معيارهاي سنجش عملكرد دولت ها و بقاي آنان، ميزان موفقيت در كاهش و ثبات در شاخص فلاكت است. شاخص فلاكت از مجموع تورم و بيكاري به دست مي آيد. تورم و بيكاري مهمترين عوامل تاثيرگذار بر درآمد خانواده مي باشند چنانچه مقدار شاخص فلاكت بالا باشد خانواده ها پول كمتري براي خريد كالاهاي مصرفي خود از جمله استفاده از خدمات بهداشت و درمان در اختيار خواهند داشت. لذا اين تحقيق ارتباط شاخص فلاكت و پرداخت از جيب بيماران در نظام سلامت ايران را مورد سنجش قرارداده است. روش پژوهش: اين مطالعه با استفاده از داده هاي سري زماني ۲۰۱۹-۱۹۹۸ به بررسي ارتباط شاخص فلاكت و پرداخت از جيب بيماران در نظام سلامت ايران پرداخته است. به اين منظور براي بررسي مانايي متغيرها از آزمون ديكي فولر، براي بررسي رابطه عليت بين متغيرها از آزمون عليت تودا-ياماموتو و براي بررسي وجود رابطه بلندمدت از روش خودرگرسيون با وقفه هاي توزيعي استفاده شد. داده‌هاي مورد استفاده از بانك جهاني و مركز آمار ايران گردآوري‌شدند، همچنين تحليل داده ها و نتايج با استفاده از نرم افزار  Eview 9 انجام شده است. يافته ها: بر اساس نتايج بدست‌آمده از برآورد مدل، يك رابطه عليت دوطرفه بين شاخص فلاكت و پرداخت از جيب بيماران در نظام سلامت ايران وجود داشت. همچنين با افزايش ۱ واحد در ميزان شاخص فلاكت به ميزان ۱/۲۷ واحد بر پرداخت از جيب بيماران افزوده شد. ضريب مدل تصحيح و خطا برابر با ۰/۳۱۲ بود؛ كه به اين معنا است كه در هر دوره به ميزان ۰/۳۱۲ از عدم تعادل كوتاه‌مدت براي دستيابي به تعادل بلندمدت تعديل مي گردد. به عبارتي بيش از ۳ سال و كمتر از ۴ سال طول مي كشد تا عدم تعادل هاي كوتاه‌مدت از بين رفته و به سمت رابطه بلندمدت خويش برسد. نتيجه‌گيري: با افزايش شاخص فلاكت، پرداخت از جيب بيماران نيز افزايش مي‌يابد. لذا دولت مي‌بايست با اتخاذ سياست هاي مناسب در جهت كاهش نرخ بيكاري و تورم، موجب كاهش پرداخت از جيب بيماران در نظام سلامت گردد. پوشش بيمه هاي پايه براي خدمات ضروري بيماران را افزايش دهد. گستردگي بيمه هاي تكميلي درمان در سطح جامعه مخصوصاً دهك هاي پايين نيز افزايش يابد. درواقع مي‌بايست دولت هزينه اين بخش از بيمه را براي چهار دهك پايين تقبل نمايد تا از اين طريق موجب كاهش پرداخت از جيب بيماران گردد.