بهينه سازي الگوي كشت در چاه هاي كشاورزي با قيود تحويل حجمي ماهانه و سالانه (مطالعه موردي : دشت قزوين)

تحويل حجمي آب از مؤلفه‌هاي اصلي طرح تعادل‌بخشي آب زيرزميني است. در شرايط تحويل حجمي آب، حفظ درآمد كشاورز و استفاده بهينه از آب هم‌زمان بايد مدنظر باشد. هدف از اين تحقيق، تعيين الگوي كشت بهينه در چاه‌هاي كشاورزي منتخب دشت قزوين در شرايط تحويل حجمي و مطابق با حقابه‌هاي مصوب بوده است. در اين پژوهش 9 مزرعه مطالعه شد و از روش برنامه‌ريزي خطي براي بهينه‌سازي استفاده گرديد. همچنين بهينه‌سازي الگوي كشت با اهداف حداكثر كردن سود خالص كشاورز، كاهش ميزان آب مصرفي و افزايش بهره‌وري اقتصادي صورت گرفت. الگوي كشت بهينه به‌عنوان يك توصيه كلي به اين صورت تعيين شد كه 25% گوجه‌فرنگي، 10% يونجه، 16% گندم و 49% كلزا كشت شود. به‌طور متوسط در چاه‌هاي موردمطالعه، بهره‌وري آب در الگوي كشت مصوب و الگوي كشت بهينه با محدوديت ماهانه و سالانه آب، به ترتيب برابر با 5283، 9080 و 10570 ريال بر مترمكعب برآورد گرديد. بهره‌وري آب در الگوي كشت بهينه با محدوديت سالانه و ماهانه آب به ترتيب به ميزان 100 و 72 درصد نسبت به الگوي كشت مصوب در پروانه‌هاي بهره‌برداري افزايش داشته است. همچنين، سود خالص در الگوي كشت مصوب و الگوي كشت بهينه با محدوديت ماهانه و سالانه آب به ترتيب برابر با 52978، 48275 و 88844 هزار ريال در هكتار برآورد گرديد. سود خالص در الگوي كشت بهينه با محدوديت سالانه و ماهانه آب به ترتيب به ميزان 67.7 درصد افزايش و 8.9 درصد كاهش نسبت به الگوي كشت مصوب داشته است. متوسط آب مصرفي در الگوي كشت مصوب و الگوي كشت بهينه با محدوديت ماهانه و سالانه آب به ترتيب برابر با 10287، 5150 و 8501 مترمكعب در هكتار برآورد گرديد. كاهش آب مصرفي در الگوي كشت بهينه با محدوديت سالانه و ماهانه آب نيز به ترتيب 17.4 درصد و 49.9 درصد نسبت به الگوي كشت مصوب تعيين شد. پژوهش حاضر نشان داد كه الگوي كشت مصوب در پروانه هاي بهره برداري از چاه ها، نيازمند بازنگري جدي است ر با شرايط تحويل حجمي همخواني ندارد.