گرو‌ه‌بندي برخي ژنوتيپ‌هاي سويا با تيمارهاي مختلف تنش شوري در مرحله جوانه‌زني بذر و استفاده از نشانگر مولكولي براي بررسي تنوع ژنتيكي

در اين تحقيق كارآيي 11 نشانگر ISSR، دو نشانگر رتروترانسپوزون و 15 نشانگر تركيبي ISSR + رتروترانسپوزون (REMAP) در 27 ژنوتيپ سويا، مورد ارزيابي قرار گرفتند. از 28 آغازگر تعداد 130 نوار چند شكل به دست آمد. بيشترين درصد چندشكلي به‌دست آمده 77 درصد براي UBC808 در نشانگر هاي ISSR، 54 درصد براي TOS 2 در نشانگرهاي رتروترانسپوزون و درصد چندشكلي در آغازگرهاي تركيبي در آغازگر UBC808+TOS 1، 70 درصد به‌دست آمد. بالا بودن معيار هاي تنوع ژني ني، شاخص شانون و ميزان PIC براي آغازگر هاي UBC825، UBC811، TOS 2، HB 12، UBC834+TOS 1، UBC807+TOS 1، UBC807+TOS 2 و UBC808 نشان‌دهنده كارآيي بالاي اين آغازگر ها در ارزيابي تنوع ژنتيكي در اين تحقيق مي باشد. نتايج حاصل از تجزيه خوشه اي داده‌هاي مولكولي به روش دورترين همسايه با استفاده از تركيب داده هاي نشانگر ها 27 ژنوتيپ‌ها را در چهار گروه قرار داد، گروه ها به ترتيب شامل چهار، نه، نه و پنج ژنوتيپ بود. تجزيه تابع تشخيص به روش خطي فيشر نشان داد كه روش دورترين همسايه ژنوتيپ ها را با دقت 96.3 درصد جداسازي كرد. خصوصيات جوانه زني بذر ژنوتيپ هاي سويا در سطوح مختلف تنش شاهد، 30، 60 و 90 ميلي‌مولار NaCl در طرح فاكتوريل بر پايه طرح كاملاً تصادفي ارزيابي شد. نتايج حاصل از تجزيه واريانس نشان داد كه تفاوت معني داري بين ارقام، سطوح تنش از نظر تمامي صفات جوانه‌زني اندازه گيري شده و براي اثر متقابل رقم × تنش براي تمامي صفات به غير از صفات وزن تر ساقه چه، وزن خشك ساقه‌چه، وزن خشك ريشه‌چه و تفاوت وزن تر و خشك ساقه چه وجود داشت. نتايج حاصل از تجزيه خوشه اي داده‌هاي جوانه‌زني به روش دورترين همسايه با معيار فاصله اقليدوسي، ژنوتيپ هاي مورد مطالعه را نيز در چهار گروه مجزا قرار داد. نتايج حاصل از تجزيه تابع تشخيص نشان داد كه صحت گروه بندي حاصل از تجزيه خوشه اي 92.6 درصد مي باشد. همبستگي بين دو ماتريس تشابه داده‌هاي جوانه‌زني و مولكولي توسط آزمون مانتل معني‌دار نبود. تجزيه و تحليل ارتباط نشانگر با صفات جوانه‌زني نشان داد باند ‌هايي كه موجب افزايش ميانگين صفات مرتبط با تحمل به تنش شوري مي شوند، مي‌ توان براي شناسايي ژنوتيپ ‌هاي متحمل سويا استفاده كرد.