نقوش انساني گچ‌بري‌هاي نويافته بيشاپور

فعاليت‌هاي باستان‌شناسي دو دهه اخير در بيشاپور منجر به آشكار شدن سازه‌هاي معماري، گچ‌بري‌ها، مهرها و ديگر آثار از اين محوطه ارزشمند شده است. اين شهر كه از نخستين شهرها و پايتخت‌هاي ساساني است خود داراي تاريخ شهرسازي مكتوب است. كاوش در اين شهر از سال 1935 م، آغاز و هنوز هم فعاليت‌هاي باستان‌شناسانه در آن ادامه دارد. در حين فعاليت‌هاي باستان‌شناسي در بيشاپور چند قطعه معدود گچ‌بري با نقش انساني پديدار شد كه همانند آن‌ها در ديگر محوطه‌هاي ساساني تاكنون مشاهده و معرفي نشده‌اند، اين قطعات بيشتر در فصل نهم كاوش‌هاي بيشاپور يافت شده و بيشتر متمركز بر جنوب ايوان موزاييك و تالار چليپا شكل شاه نشين است. ظاهراً تزئينات گچ‌بري يا به يك‌باره بر روي ديوارها كشيده مي شده و سپس هنرمند با ابزاري شبيه ليسه نقوش مورد نظر خود را روي گچ‌ها ايجاد مي كرده است و يا به‌صورت قالب گيري تهيه مي شده و سپس درجاي خود نصب مي شده است. در اين مقاله روش يافته اندوزي داده‌ها به دو شيوه ميداني و كتابخانه‌اي صورت گرفته است و كوشش شده است تا اين يافته ها در بستر هنر گچ‌بري دوره ساساني شهر تاريخي بيشاپور معرفي و تجزيه‌وتحليل شود و نشان مي‌دهد كه هنر گچ‌بري ساساني در ابتداي امر كاملاً وارث گذشته ايراني است.