مطالعۀ مقدماتي و معرفي مجموعه مُهرهاي مكشوفه از گورستان اشكاني وِستِمين كياسرِ ساري، بر اساس كاوش‌هاي سال 1394 - 1396-1397

محوطۀ وِستِمين در هشتاد كيلومتري جنوب شهر ساري نه كيلومتري جنوب‌شرقي شهر كياسر، مركز بخش چهاردانگه از توابع شهرستان ساري و مركز استان مازندران واقع شده است. وِستمين نام روستايي كه محوطه تاريخي كاوش شده در سه كيلومتري شمال آن قرار دارد. نام اصلي اين محوطه «لِت سر» است. محوطه تاريخي وستمين شامل گورستان شرقي، گورستان غربي، محوطه استقراري، قلعه و گورستان اسلامي است. محوطۀ وِستِمين نخستين محوطه اشكاني در مازندران است كه مورد كاوش باستان شناختي قرار گرفته است. آنچه گورستان اين محوطه را از ديگر گورستان هاي مكشوفه در حوزۀ فرهنگي اشكانيان متمايز مي نمايد، گورستان غربي آن شامل گور دخمه‌هاي خانوادگي است كه از نظر معماري منحصر به فرد است. تدفين‌ها در داخل دخمه‌ها دسته‌جمعي مي‌باشند. تعداد افرادي كه درون دخمه‌ها دفن شده‌اند، از يك تا پنج مورد متفاوت و شيوه تدفين آن ها عمدتاً چمباتمه اي است. در مقاله پيش رو نگارندگان بر آن است كه ضمن توصيف مُهرها، به گونه‌شناسي و كاربري آن‌ها بپردازد و آين شاخص را تبيين و تفسير نماييد. از بررسي هاي هاي به عمل آمده مي توان استنتاج كرد كه به دليل نبود منابع كافي بعضي از پژوهشگران در تشخيص مُهرهاي اشكاني دچار اشتباه مي‌شوند. برخي از پژوهشگران مُهرهاي اشكاني را به دورۀ سلوكي و برخي ديگر آن را به دورۀ ساساني نسبت مي‌دهند. ولي در مقاله حاضر نشان داده خواهد شد كه مهرهاي اشكاني مانند ديگر پديده‌هاي هنري متأثر از دورهاي قبل و تأثيرگذار بر روي مهرهاي شمارۀ بعد از خود يعني مهرهاي ساساني است. جنس مهرها و مهرهاي انگشتري وستمين متنوع و از جنس سنگ عقيق، نقره، آهن و مفرغ است.  نقوش انساني، حيواني، گياهي، هندسي، پرنده، نقش سوار و نقش آتشدان از جمله نقوش يافت شده در روي مهرهاي وستمين است. در استفاده از مهرها به عنوان هديه، جنسيت متوفي مطرح نبوده و اين آثار علاوه بر مردان، به همراه زنان نيز به دست آمده‌اند. به نظر مي‌رسد كه مهرهاي وستمين در گروه مهرهاي شخصي قرار مي‌گيرد. با توجه به مقايسه مُهرهاي وستمين با مُهرهاي محوطه اشكاني ولم، مرسين چال، حسني محله، خرم رود و نوروز محله بايد گفت مُهرهاي وستمين مربوط به دورۀ اشكاني است.