معرفت شهودي از منظر علامه طباطبايي و رد ادعاهاي نقضي نسبت به اعتبار آن

در كنار معرفت حصولي- مفهومي، معرفت حضوري- شهودي نيز در ميان فلاسفه اسلامي از جايگاه بسيار مهمي برخوردار است. علامه طباطبايي، هنگام بحث از معرفت حصولي، از معرفت حضوري نيز با اهميت فراوان ياد كرده و معرفت حصولي را در نهايت مسبوق به معرفت حضوري مي‌داند. در اين نوشته تلاش مي‌شود، با روش تحليلي، مباني نظري وي درباره معرفت حضوري- شهودي و دفاع عقلاني از اعتبار معرفتي آن تبيين گردد. يافتۀ مهم اين نوشته آن است كه معرفت حضوري- شهودي، علاوه بر آن كه تكيه‌گاه معرفت حصولي است، دفاع عقلاني متقن نسبت به اعتبار معرفت را نيز فراهم مي‌آورد. مبناي اين اعتبار آن است كه دست‌يابي به حقيقت هدف اصلي معرفت است، و اگر در معرفت حضوري- شهودي احراز كنيم كه خود حقيقت در اختيار ماست، دغدغه ديگري به لحاظ معرفت‌شناختي نخواهيم داشت. از نظر علامه طباطبايي، همان طور كه شهود حسي يقينِ مطابق با واقع در نفس ما ايجاد مي‌كند، معرفت حضوري- شهودي نيز حاوي چنين سيطره‌اي بر حقيقت است. در پايان اين نوشته مصاديقي از نظريات مدعي نقض نسبت به اعتبار معرفت حضوري- شهودي مطرح شده و مورد تحليل و تبيين قرار گرفته تا به طور عيني اعتبار معرفت‌شناختي دريافت‌هاي حضوري- شهودي تثبيت گردد.