ارزيابي انتقاد نيچه به امر مطلق كانت

فردريش نيچه، به عنوان يكي از تأثيرگذارترين فيلسوفان در حوزه اخلاق، در بخشي از انتقادش به اخلاقيات گذشتگان، به اخلاق فيلسوفان مي‌تازد و آن را فاقد كارايي لازم قلمداد مي‌كند. اين جستار، با محور قرار دادن نگرش انتقادي نيچه در قبال امر مطلق، به ارزيابي نقد او نسبت به فلسفه اخلاقي كانت مي‌پردازد و نشان مي‌دهد كه بخش مهمي از انتقاد نيچه به اخلاق مسيحي و اخلاق فيلسوفان واكنشي به امر مطلق كانت و تعميم نهفته در آن است. لذا مسئله اصلي پژوهش پيش رو تحليل دقيق ريشه‌هاي معرفت‌شناختي و روش‌شناختي واكنش نيچه به امر مطلق كانت است. به همين منظور، ابتدا توجه افراطي فيلسوفان اخلاق به قاعده عام را در روندي تاريخي مورد توجه قرار مي‌دهيم كه از سوفسطاييان تا كانت ادامه پيدا مي‌كند. سپس، با روش توصيفي- تحليلي، مباني معرفتي كانت را در برابر باورهاي معرفتي نيچه بازنمايي مي‌كنيم و امر مطلق كانت را در برابر ابرمرد نيچه، با توجه به جايگاه عقل و غريزه در انديشه اين دو فيلسوف، مورد تفسير قرار خواهيم داد. همچنين در پايان بدين نتيجه رهنمون خواهيم شد كه محور ارزش اخلاقي براي كانت امر مطلق (عموميت اخلاق) است، در حالي كه نيچه، با ارزش‌گذاري مجدد ارزش‌ها، بر آن است كه ملاك اخلاقي بودن فعل را سازگاري آن با اراده معطوف به قدرت معرفي كند (جنبه فردي). از ديگر نتايج اين پژوهش پاسخ به يك انتقاد عمومي در فلسفه اخلاق است كه نيچه را متهم به بازگشت ناخواسته به همان قاعده عمومي كانتي مي‌كند.