بررسي تأثير نوع دسترسي به مقالات در سلب‌اعتبار آنها: مطالعه موردي توليدات علمي پژوهشگران ايراني

سابقه و هدف: سلب اعتبار مقالات، ابزار پايداري براي حفاظت از اصالت متون علمي است. هدف اين پژوهش، مقايسه نوع دسترسي آزاد و اشتراكي مقالات بر ميزان سلب‌اعتبار آنها در ميان پژوهشگران ايراني بوده است. مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر از نظر هدف كاربردي، از لحاظ نوع، توصيفي بوده و با استفاده از شاخص هاي علم‌سنجي، انجام گرديد. جامعه پژوهش، كليه آثار سلب‌اعتبارشده پژوهشگران ايراني در بازه زماني ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۱ در پايگاه Web of Science Core Collection(۳۱۳ مقاله) مي‌باشد. براي تجزيه و تحليل داده ها از آمار توصيفي و استنباطي استفاده شد. يافته‌ها: تعداد مقالات سلب‌اعتبارشده، ۳۱۳ مورد بود كه در سال‌هاي اخير رشد داشته است. با اين حال نسبت مقالات سلب‌اعتبارشده به كل مقالات افزايش نداشته است. همچنين يافته‌ها نشان داد بعد از تاريخ سلب‌اعتبار اگرچه كاهشي در تعداد استنادهاي انتشارات با هر دو نوع دسترسي مشاهده مي‌شود؛ اما احتمال استناد به مقالات دسترسي آزاد پس از سلب‌اعتبار حدود ۱/۱ برابر مقالات اشتراكي است. نتيجه‌گيري: شانس سلب‌اعتبار شدن مقالات دسترسي آزاد حدود ۱/۲ برابر مقالات اشتراكي است.