تحليل تطبيقي اثرپذيري اشعار پارسي سرايان متقدّم از كتاب شايست ناشايست و آثار امام محمّد غزّالي(با تكيه بر احياءعلوم الدّين و كيمياي سعادت)

شايست ناشايست، متني به زبان پارسي ميانه و اثري ديني، بازمانده از دورۀ زرتشت است. احياءعلوم الدّين نيزكتابي ديني، اخلاقي و عرفاني مربوط به قرن پنجم است. مقالۀ حاضر مي كوشد با تأكيد بر دستورهاي اخلاقي شعراي متقدّم، به مقايسۀ اشعار آنان با اين متون ديني، يعني شايست ناشايست و احياءعلوم الدّين امام محمّد غزّالي و ترجمۀ فارسي آن، كيمياي سعادت، بپردازد. ادبيّات تعليمي ما از آغاز شعر فارسي تا كنون، همواره بايدها و نبايدهاي اخلاقي را مورد توجّه قرار داده، امّا در زمينۀ مقايسۀ اشعار شاعران متقدّم و متون ديني، پژوهش هاي كمتري صورت گرفته است. اين نوشتار، به شيوۀ كتابخانه اي و با روش استقرايي، انديشه هاي موجود در اشعار شعراي متقدّم را با شايست ناشايست و احياءعلوم الدّين، مقايسه مي كند و به اين نتيجه مي رسد كه شعراي متقدّم، بنا به پيشينۀ باورهاي اعتقادي كه داشته اند و هم چنين به دليل تأثيرپذيري از آموزه هاي اسلامي- قرآني، بايدها و نبايدهاي اخلاقي را در شعرشان، مطرح و به ديگر شعرا توصيه كرده اند و حلقۀ پيوند، ميان انديشه هاي اخلاق مدار قبل و بعد از اسلام در ايران شدند و با زبان شعر، اهميّت دستيابي به تطهير باطن و معرفت الهي را نزد ايرانيان، نشان دادند.