ادبيات تطبيقي ميان رشته‌اي: تطبيق نظريات روانكاوي لاكان از دريچۀ نظريه‌هاي مطالعات ترجمه

مطالعات تطبيقي ميان‌رشته‌اي، از رويكردهاي نويني است كه امروزه بسيار مورد اقبال محافل علمي و انديشمندان قرار گرفته است. جستار حاضر در پي انجام نمونه‌اي از اين دست مطالعات، با تمركز بر رشته مطالعات ترجمه و روانكاوي است. براي تحقّق اين هدف، در گام نخست، به بررسي نظريّات روانكاو فرانسوي، لاكان، پرداخته و مقايسه‌اي مجمل ميان برخي نظرات او و فرويد ارائه شد. همچنين پس از ارائه توضيحاتي پيرامون قلمروهاي «واقعي»، «خيالي» و «نمادين»، ميان عقايد لاكان و فرويد در زمينه‌ي «خود»، «ديگر»، جايگاه مركز ساختار و تأثير آن بر كلِّ ساختار تطبيق صورت گرفت. در نهايت، رابطۀ ميان نظريات روانكاوي لاكان از دريچه نظريه‌هاي مطالعات ترجمه به طور مبسوط تشريح شد. طبق يافته‌هاي پژوهش، همان‌طور كه هيچ عضوي از «نظام» نميتواند بطور مطلق جايگزينِ «مركز» شود، هيچ ترجمه‌اي نيز قابليّت جايگزيني مطلق با متن اصلي را ندارد. پس از اشاره به برخي مفاهيم كليدي در ترجمه و تحليل تطبيقي نظريّات، اين نتيجه حاصل گرديد كه حوزه‌هاي مذكور ارتباطي ظريف و در خور توجّه داشته و هرچند تاكنون مغفول نهاده شده، عرصه براي انجام مطالعات بيشتر در حوزه‌هاي نوين تطبيقي از اين دست، كاملاً مهيّاست.