بررسي سويه‌هاي پسامدرنيستي «رود راوي» بر بنياد آراي «جان‌بارت»

پپست‌مدرنيسم، مدرنيسم كمال‌يافته است كه به دستاوردهاي دانش و تكنولوژيِ مورد علاقه و اعتماد عصر روشنگري و مدرنيته، نگاهي ژرف و همه‌جانبه، با رويكردي انتقادي دارد. بنابراين رد پاي آن را در اغلب رشته‌هاي علوم و گرايش‌هاي هنري مي‌توان نظاره‌نمود؛ در ادبيات نيز با بنيان‌هاي نظري متكثر و مؤلفه‌هاي متعدد نموديافته‌است. آراي «جان‌بارت»، نويسنده و منتقد آمريكايي، از ميان نظريات متنوع موجود، ژرفنگري قابل توجه و چهارچوب نسبتاً مشخصي دارد، كه مي‌توان مؤلفه‌هاي معيني را براي سنجش ضابطه‌مند آثار، از آن استخراج نمود. همچنين رمان «رود راوي» اثر «ابوتراب خسروي»، از ظرفيت بالايي براي بررسي با رويكردهاي گوناگون، ازجمله ديدگاه‌ پسامدرنيستي برخوردار ‌است؛ به‌ويژه با آراي جان‌بارت قرابت‌ها و مطابقت‌هاي بسياري دارد. در بررسي اين رمان بر اساس آراي جان‌بارت، ابتدا با تكيه بر ايده‌هاي ادبي بارت مبني بر «غني‌سازي ادبيات» و شگردهايي كه او عملاً براي تحقق نظريات خود در آثار داستانيش به‌كارمي‌برد، مؤلفه‌هايي فراهم شده، سپس متن روايت بر اساس اين مؤلفه‌ها بررسي و تحليل مي‌گردد. اين تحليل‌ها بخشي از ارزش‌هاي ادبي رود راوي مبني بر منطبق آمدن با معيارهاي جهاني پسامدرن و نوآوري‌هاي خسروي در اين زمينه را نمايان‌مي‌سازد و نشان‌مي‌دهد كه در رمان يادشده كاربست شيوه‌هاي ساختارشكنانة پست‌مدرنيستي، نظير آميزش حيطه‌ها، خلق فراداستان و... ضمن برجستگي بخشيدن به چگونگي روايتگريِ معنا، چيستي معنا و درون‌مايه نيز ناچيز و موضوع روايت مبهم و معماگون نشده‌است. از اين رو مي‌توان آن را نمونه‌اي از پسامدرن بومي‌شدة ايراني دانست كه از امتيازات لازم براي قرارگرفتن در رديف آثار فراملي و رمان‌هاي موفق پسامدرنيستي جهان، برخودار است.