سندشناسي اسناد متعه در دورۀ پهلوي اول (تأثير قوانين جديد)

اسناد به‌عنوان يكي از منابع دست اول، نقش مهمي در پژوهش‌هاي تاريخي دارند. در اين ميان، اسناد متعه به‌عنوان اسناد شرعي برآمده از فقه اسلامي، اصول و چارچوب معيني دارند كه اطلاعات فراواني در زمينۀ فرهنگ، اجتماع، اقتصاد و آداب و رسوم مردمان گذشته ارائه مي‌دهند. پرسش اصلي پژوهش حاضر اين است كه متعه‌نامه‌هاي دورۀ پهلوي اول از نظر شكلي و محتوايي داراي چه ساختاري هستند؟ و قوانين جديد چه تأثيري بر محتواي اين اسناد گذاشته‌اند؟ مدعاي اصلي پژوهش ‌براساس بررسي اسناد، بر اين اساس قرار گرفت كه متعه‌نامه‌هاي نيمۀ اول دورۀ سلطنت پهلوي اول، از نظر شكل و هم محتوا، متأثر از قوانين شرعي و عرفي، سنت سندنويسي دوران قاجار و همچنين ‌براساس جايگاه اجتماعي و طبقاتي افراد تنظيم و تحرير مي‌شده‌اند. اما در نيمۀ دوم سلطنت پهلوي اول، با تصويب قوانين جديد مربوط به ازدواج، جنبه‌هاي فقهي اين اسناد همچنان باقي و بر جنبه‌هاي عرفي و قانوني ‌آن‌ها افزوده شد؛ دوم آن‌كه تغييراتي در ساختار محتوايي اين اسناد به‌وجود آمد، اما از نظر شكلي همچنان مانند گذشته بود. به‌منظور اثبات مطالب فوق، لازم دانسته شد كه اين اسناد از نظر محتوايي و شكلي، بررسي و همچنين تأثير قوانين جديدِ دورۀ رضاشاه بر اين اسناد، مشخص ‌شود.