طبقه‌بندي لندفرم‌هاي ساحلي و تحليل تغييرات زماني ـ مكاني خط ساحلي جزيره قشم با رويكرد مديريت يكپارچگي نوار ساحلي

پژوهش حاضر مي ‌كوشد به تحليل تغييرات مكاني ـ زماني واحدهاي مورفولوژيكي خط ساحلي جزيره قشم بپردازد. ابتدا لندفرم هاي ساحلي با استفاده از نقشه ‌هاي توپوگرافي، زمين شناسي، مطالعات ميداني و تصاوير ماهواره اي به روش شپارد طبقه‌ بندي شد. سپس براي تحليل تغييرات خط ساحلي جزيره، از تصاوير ماهواره ‌اي TM، ETM+ و OLI براي سال هاي 1990، 2000، 2013 و 2020 و ابزار تحليل سامانه خط ساحلي (DSAS) استفاده شد. در ادامه نيز تغييرات خط ساحلي با روش ‌هاي آماري LRR، EPR، NSM و SCE تحليل شد. نتايج طبقه‌ بندي شپارد نشان داد كه واحدهاي تراس، دشت هاي دامنه اي و تپه ‌هاي مرتفع به ‌عنوان سواحل اوليه، به‌ ترتيب 38.17، 29.94 و 18.43 درصد از واحدهاي ساحلي را به خود اختصاص داده ‌است. رسوبات دريايي و واحدهاي انسان ‌ساخت به‌ عنوان سواحل ثانويه، به ‌ترتيب 12.04 و 1.40 درصد از سواحل را در برگرفته‌ است. سواحل اوليه در جنوب و سواحل ثانويه نيز در شمال جزيره قشم قرار دارد. نتايج مدل DSAS نشان داد كه طي 31 سال، متوسط ميزان جابه جايي (LRR) خط ساحلي در تپه ‌هاي مرتفع، دشت هاي دامنه‌ اي، تراس ها، انسان‌ ساخت، مانگرو، بندر دولاب، دستكو و ديرستان به‌ ترتيب 11.3، 6.8، 5.4، 21.7، 26.4، 22.8، 5 و 15.6 متر در سال بود. در سواحل اوليه و ثانويه نيز ميزان LRR به ترتيب 7.63 و 19.44 متر در سال و نرخ NSM به‌ ترتيب 241.3 و 569 متر در 31 سال بود. به ‌دليل ته ‌نشيني رسوبات ساحلي به‌ ويژه در جنگل هاي مانگرو، پيشروي خط ساحلي در سواحل ثانويه در شمال جزيره قشم بيش از ديگر نواحي ساحلي بود؛ حال آن كه به‌ دليل وجود امواج و بادهاي غالب دريايي در سواحل جنوبي، فرسايش قهقرايي و پسروي خط ساحلي بيش از رسوب گذاري بود. بيشترين پيشروي خط ساحلي، 2346 متر در جنگل مانگرو و بيشترين پسروي، 471- متر در سواحل غار نمكدان بود. آزمون تي استيودنت نشان داد كه اختلاف آماري تغييرات خط ساحلي در سواحل اوليه و ثانويه در سطح 99 درصد معني دار است كه نوار شمالي جزيره قشم روند پيشروي خط ساحلي دارد و نوار جنوبي آن داراي روند پسروي است.