ارزيابي تأثير خصوصيات فيزيكي و شيميايي خاك در شكل‌گيري و گسترش فرسايش خندقي (منطقه مورد مطالعه: حوضه آبخيز رودخانه شور)

يكي از فرايندهاي فرساينده سطح زمين كه به تغيير شكل اين سطح و خسارت هاي شديد محيطي و اقتصادي منجر مي شود، فرسايش خندقي است. بخش جنوب و جنوب شرقي حوضه شور مُهر تحت تأثير فرسايش خندقي قرار گرفته است، از پيامدهاي اين نوع فرسايش مي توان به بهم خوردن تعادل اكولوژيك منطقه و به خطر افتادن منابع زيستي اشاره كرد؛ به همين دليل، مطالعه در مورد اين پديده در منطقه ضروري است. هدف از اين پژوهش، ارزيابي تأثير خصوصيات فيزيكي و شيميايي خاك بر ايجاد و گسترش خندق در منطقه است. در اين بررسي با بازديدهاي ميداني، ابتدا 42 خندق در منطقه شناسايي و با دستگاه (GPS) موقعيت آنها ثبت شد. سپس به صورت تصادفي، پانزده نمونه خاك در مناطق خندقي و پنج نمونه در مناطق غير خندقي در عمق 30-0 سانتي متر تهيه و در آزمايشگاه بررسي شد. از آزمون مقايسه ميانگين دو جامعه آماري (t) در زبان برنامه نويسي R، براي بررسي نقش خصوصيات فيزيكي و شيميايي در ايجاد و گسترش فرسايش خندقي استفاده شد. نتايج نشان داد كه در بين خصوصيات فيزيكي خاك، درصد شن (0.001) اختلاف معني داري در سطح پنج درصد در دو منطقه مورد بررسي داشت. همچنين در بين خصوصيات شيميايي خاك، متغيرهاي PH (0.0001779)، نسبت جذب سديم (0.00995)، مواد خنثي شونده (0.01571)، سديم محلول (0.02378)، منيزيم (0.03456) و پتاسيم (0.04593) توانستند اثر معني داري در بين دو منطقه از خود نشان دهند و در نتيجه، در ايجاد فرسايش خندقي نقش مؤثرتري داشت.