تحليل بادهاي فرساينده و بررسي توان حمل رسوبات بادي در ريگزا‌رهاي استان خوزستان

فرسايش بادي يكي از مهم ترين فرايندهاي طبيعي در مناطق خشك و نيمه خشك است. اين فرايند در شرايطي رخ مي‌دهد كه علاوه بر وجود خاك حساس، باد داراي حاكميت و سرعت قابل توجه باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسي پتانسيل فرسايش بادي و توان حمل رسوبات آن در استان خوزستان و براساس داده‌هاي بادسنجي طي سال‌هاي 2000 تا 2019 انجام شد. به اين منظور، پنج ايستگاه سينوپتيك داراي داده‌هاي معتبر انتخاب و گلباد و گلماسه هر يك با نرم افزارهاي WRplot و Sand Rose Graph ترسيم شد. سپس با استفاده از آناليز داده‌هاي باد ايستگاه‌هاي مجاور ريگزارها و تلفيق آن در محيط ARC GIS، نقشه هم‌بارش، تبخير و تعرق پتانسيل و درصد سرعت هاي بيش از سرعت آستانه فرسايش در ارتفاع ده متري از سطح زمين تهيه شد و در نهايت، نقشه ميزان فعاليت ريگ خوزستان ترسيم شد. نتايج پژوهش حاضر در زمينه توان حمل ماسه و فراواني بادهاي فرساينده نشان داد كه غالب بادها در همه ايستگاه‌ها از جهت غربي مي‌وزد، اما در ايستگاه اميديه بادها از سمت شمال غرب جريان دارد. نتايج گلماسه‌هاي سالانه بيانگر آن است كه در‌ بين ايستگاه‌هاي مورد مطالعه، بيشترين توان باد در حمل ماسه (DP) مربوط به ايستگاه اميديه با 226.13 واحد برداري و كمترين آن مربوط به ايستگاه رامهرمز با يازده واحد برداري است. جهت بردار برآيند توان حمل ماسه (RDD) در ايستگاه‌هاي مورد مطالعه نيز نشان مي‌دهد كه جهت حركت ماسه‌ها در ايستگاه بستان و رامهرمز به سمت شرق، اميديه به سمت جنوب شرق، اهواز به سمت  شمال شرق و شوش به سمت شمال است. تحليل جهت حركت گلماسه‌ها، انطباق كامل حركت آنها را با گلبادهاي ايستگاه‌هاي مورد مطالعه نشان مي‌دهد. همچنين نتايج حاصل از مدل لنكستر نشان داد كه بيشتر ريگزارهاي خوزستان از نوع كاملاً فعال و فعال است، فقط بخش‌هاي شمال غرب ريگزار فعاليت كمتري دارد.