«رشد و كمال عقلِ» كودك در پرتو حقوق كيفري عصب‌شناختي؛ با نگاهي بر رويه قضايي آمريكا

به موجب ماده 91 ق.م.ا شبهه در «رشد و كمال عقل» كودك موجب سقوط مجازات حد و قصاص مي‌شود. در حقيقت، قانون‌گذار با بيان اين مفهوم گام ارزنده‌اي در راستاي تعالي مباني حقوق كيفري اطفال و نوجوانان برداشته است؛ اما درعين‌حال، به سبب ابهام و نقص نظري، اين موضوع با مناقشه فكري بسياري ميان علماي حقوق همراه است. چنانچه اين مفهوم و ارتباط آن با عقل در حوزه مسئوليت كيفري به خوبي روشن نشود امكان برخورد سليقه‌اي آن در دادرسي كيفري وجود خواهد داشت. رشد عقلي مفهومي است كه در ماهيت خود به برخي مباني علوم اعصاب شناختي ارتباط وثيقي پيدا مي‌كند. به همين روي، پژوهش حاضر در تلاش است تا اين مفهوم را در قرائت دانش نوين حقوق عصب‌شناختي تبيين نموده و شاخص‌هاي احراز آن را مشخص نمايد. در اين راستا، بهره‌گيري از تجارب ارزنده رويه‌ قضايي آمريكا براي بومي‌سازي سازوكارها و آموزه‌هاي حقوقي آن در نظام حقوق كيفري كشورمان مي‌تواند بسيار راهگشا باشد. يافته‌هاي اين پژوهش علاوه بر اينكه تا حد قابل توجهي خلاءهاي علمي را در اين زمينه برطرف مي‌سازد، ديدگاه و معيارهاي مناسبي در رابطه با رشد عقلي كودك معارض با قانون به دادرس ارائه مي‌دهد