مباني مؤلفۀ «كارگزار آزادي» و عناصر تشكيل‎دهندۀ آن در نظريۀ قرآني آزادي

براي دستيابي به منظومۀ فكري آزادي در قرآن ‎كريم لازم است مبتني بر چهارچوبي قرآني به مجموعه‎اي از مؤلفه ‎ها پرداخت كه طرح منسجم تمامي آ‎ن ‎ها منجر به تصويري كامل از سيماي آزادي در قرآن‎كريم مي‎شود. يكي از اين مؤلفه‎ ها «كارگزار آزادي» است. پژوهش پيشِ‎رو درپي پاسخ به اين سؤال است كه در قرآن‎كريم چه عناصري مسئوليت ايجاد زمينه‎هاي لازم براي بهره‎مندي اعضاي جامعه از آزادي‎هاي خود را برعهده داشته و چگونه اين مهم را محقق مي ‎كنند. براي پاسخ ازطريق رويكرد پژوهش موضوعي قرآن‎كريم و مبتني بر روش تفسيري قرآن به قرآن، مؤلفۀ مدار آزادي محورِ هويت‎بخش ديگر مؤلفه‎هاي نظريۀ قرآني آزادي شناخته شده و عنصر «حق» مبناي تعيين‎كنندۀ اين مؤلفه شناسايي شد. استقرار و حاكميت‎يافتن «حق» در عرصۀ اجتماع با ايجاد نظم و قاعده در تعاملات انساني زمينۀ بهره‎مندي انسان‎ها از آزادي را فراهم آورده و استبداد و استثمار را از روابط انساني مي‎زدايد. بنابراين، هر عاملي كه مسئوليت طرح، تبيين، استقرار و حفاظت از حاكميت «حق» را برعهده دارد كارگزار آزادي شناسايي مي‎شود. براين‎اساس، قرآن‎كريم «دين، انبياي الهي و جامعۀ ديني» را كارگزاران آزادي معرفي مي‎كند.