بررسي وضعيت آموزش زبان و ادبيات فارسي در پاكستان (مراكز، منابع، روش‌ها، سرفصل‌ها و عوامل انگيزشي)

شبه قاره هند، بويژه كشور پاكستان، در طول تاريخ، يكي از حوزه‌هاي اصلي نفوذ فرهنگ، ادبيات و زبان فارسي به شمار مي‌رفته و مردم اين سامان همواره به فرهنگ ايراني و زبان و ادبيات فارسي علاقه‌مند بوده‌اند. اين تعلّق خاطر فرهنگي، موجب اشتياق عمومي نسبت به فراگيري و به تبع آن، انباشت تجربه تاريخي در زمينه آموزش زبان و ادبيات فارسي در اين منطقه بوده است. در دوران معاصر، بويژه پس از پيروزي انقلاب اسلامي نيز سياست‌‌هاي كلان فرهنگي بيش از پيش به تعميق روابط فرهنگي و گسترش زبان و ادبيات فارسي در اين منطقه معطوف گرديد و همين امر موجب شد تا آموزش زبان و ادبيات فارسي، رشد بي‌سابقه‌اي در اين كشور داشته باشد. با عنايت به اين كه هرگونه سياست‌گذاري جديد در اين زمينه، نيازمند كسب اطلاعات دقيق از وضعيت كلي آموزش زبان و ادبيات فارسي در اين كشور است، اين پژوهش با بهره گيري از روش‌ آمايشي و توصيفي – تحليلي، كوشيده است تا وضعيت مراكز، روش‌ها، دوره‌ها و منابع آموزش زبان و ادبيات فارسي را در پاكستان بررسي و تحليل نمايد. نتايج حاصل از تحقيق نشان مي دهد كه افزون بر مراكز دانشگاهي دولتي و خصوصي، خانه فرهنگ و برخي حوزه‌هاي علميه و مؤسسات خصوصي، با استفاده از روش‌هاي حضوري، مجازي، مكاتبه‌اي و ادبيات‌محور، به امر آموزش زبان و ادبيات فارسي اشتغال دارند و دوره‌هاي كوتاه‌مدت و بلند مدت خود را با استفاده از منابع تهيه شده در داخل ايران يا در كشور پاكستان (كه در متن مقاله به تفصيل معرفي شده ‌است) برگزار مي‌نمايند. بررسي‌هاي آماري نشان مي‎دهد كه انگيزه‌هاي فرهنگي در فارسي‌آموزان پاكستاني بيش از ساير عوامل انگيزشي، آن‌ها را به فراگيري زبان فارسي ترغيب مي‌كند و بسامد فراگيراني كه تمايل دارند، زبان فارسي را در كشور ايران بياموزند، به صورت معناداري بالاتر است.