بررسي چگونگي بازنمايي جنسيت در مجموعۀ فارسي بياموزيم

كتاب‌هاي آموزش زبان، آيينه‌اي از فرهنگ و آداب و رسوم يك ملت است كه مي‌تواند بازتابي از نگرش‌ها و ارزش‌هاي يك جامعه به مخاطب باشد. بنابراين، با عنايت به اين كه همه‌ عناصر موجود در كتب آموزشي، داراي بار معنايي هستند كه از جانب مخاطب رمزگشايي مي‌شوند، پژوهش حاضر بر آن شد، متون و تصاوير مجموعه‌ كتب فارسي بياموزيم را از حيث چگونگي بازنمايي جنسيت مورد بررسي قرار دهد. بدين منظور، از ميان ۳۰ درس در هر جلد، سه درس از ابتدا، ميانه و انتها، براي تحليل انتخاب متون و تصاوير مورد مطالعه، بر اساس مؤلفه‌ها كدگذاري شدند. يافته‌ها حاكي از اين بود كه در تمامي مؤلفه ها، بجز يك مورد در جلد اول كه تعداد شخصيت‌هاي زن بيشتر از مرد بود، سوگيري جنسيتي به نفع مردان وجود داشت. نتايج آزمون مجذور خي نيز تفاوت آماري معناداري را در تمام مؤلفه‌ها بجز مؤلفه‌ ترتيب حضور اسامي زن و مرد در متون، بين جلدهاي مختلف نشان داد. همچنين، نتايج به دست‌ آمده از تحليل تصاوير، از سوگيري جنسيتي به نفع مردان در تعداد زنان و مردان در تصاوير داشت. به طور كلي، زنان در جلد‌ نخست حضور پررنگ‌تري داشتند؛ بدين صورت كه در دروس مورد بررسي جلد اول، بيشتر شخصيت‌ها كودك و زن بودند و موضوعات نيز حول محور معرفي اشخاص و وقايع روزمره بود، اما جلد‌هاي مياني و پيشرفته كه در آن ها موضوع دروس، به سمت مقوله‌هاي اجتماعي و ادبي تغيير يافت، از كمرنگ‌تر شدن حضور شخصيت‌هاي زنان در متون و تصاوير نشان داشت. مؤلفان كتاب‌هاي آزفا، مي‌توانند با عنايت به نتايج اين پژوهش، كتاب‎‌هاي جديد و يا ويرايش جديد، كتاب‌هايي كه پيشتر تأليف شده‌اند را با واقعيت‌هاي جامعه بيشتر همسو سازند. از سوي ديگر، با توجه به زمانبر بودن فرآيند تأليف و ويرايش كتاب، مي توان در كلاس هاي پيش از خدمت و ضمن خدمت مدرسان آزفا شيوه هاي تكميل مطالب ارائه شده در كتب را آموزش و مورد تأكيد ويژه قرار داد.