فقه و اخلاق معلمي: هم‌نشيني يا جانشيني

ادبيات اخلاق حرفه‎اي در حال رشد است و به مرزهاي آموزش و تربيت رسيده و مقولاتي چون اخلاق حرفه‎اي معلم را به بار نشانده است كه لازم است براي بومي‎سازي آن تلاش نمود. همچنين فقه تربيتي به‌عنوان عرصه‌اي جديد در تربيت−پژوهي در حال تكوين است و مي‌توان از قلمروي بنام فقه معلمي سخن گفت. نسبت‎سنجي اخلاق معلمي و فقه معلمي در دو مقام پژوهش (توليد علم) و آموزش (برنامه آموزشي و درسي) ضرورت دارد و مسأله اين مقاله است. نوشتار حاضر با روش توصيفي و تحليلي ضمن تبيين چيستي فقه معلمي و اخلاق معلمي آن دو را نسبت‎سنجي نموده و به اين نتيجه رسيده كه اين دو حوزه مطالعاتي ضمن تمايز، ترابط زيادي با يكديگر دارند و در مقام پژوهش، اخلاق معلمي (اسلامي) مي‎تواند به فقه معلمي تكيه كند و تَن به روش‎شناسي اجتهادي وي دهد تا نظام جامعي از احكام، آداب و اخلاق معلمي به صورت روشمند استنباط شود. در پايان سرفصل درس اخلاق معلمي در برنامه درسي تربيت معلم، مورد ارزيابي قرار گرفته و پيشنهاداتي ارائه شده است.