تجزيه و تحليل رخساره‌اي، محيط رسوبي و فرآيندهاي دياژنتيكي سازند ايلام ميدان گچساران، حوضه زاگرس

بررسي ويژگي‌هاي رسوبي سازندهاي كربناته به‌عنوان يكي از مخازن عمده ذخيره‌سازي هيدروكربن، اهميت بالايي دارد. به‌منظور تجزيه و تحليل رخساره‌اي، محيط رسوبي، و تغييرات دياژنزي سازند ايلام (گروه بنگستان) در ميدان گچساران از داده‌هاي مقاطع نازك، و نمودارهاي چاه‌پيمايي (لاگ) استفاده شده است. مطالعات پتروگرافي نشان داد اين سازند منحصراٌ در بخش غربي گسترش داشته، و با يك منطقه زيستي حاوي رخساره نريتيك ناحيه كم عمق دريا، مشخص مي‌گردد. رخساره‌هاي رسوبي اين سازند عمدتاً آهكي كه گاهي (بسته به عمق حوضه رسوبي) به آهك شيلي تغيير مي‌نمايد. در چاه‌هاي بخش شرقي ميدان گچساران، نبود عظيمي از رسوبات كنياسين و تورونين مشاهده شد كه علت آن تاثير فاز فرسايشي بعد از سنومانين– تورونين و ايجاد ارتفاعات قديمي به موازات گسل خاركميش است. رخساره‌هاي تعيين شده برروي يك پلاتفرم كربناته (شلف)، در سه محيط لاگون، پشته (شول) و لاگون درياي باز نهشته شده‌اند. رخساره‌هاي سازند ايلام محيط‌هاي مختلف دياژنزي دريايي، متئوريك، دفني و نيز بالا آمدگي را تجربه نموده‌اند. اين رسوبات در معرض فرآيندهاي ميكريتي شدن، فشردگي، سيماني شدن، نئومورفيسم، انحلال، شكستگي و جانشيني (دولوميتي شدن، هماتيتي شدن و پيريتي شدن) قرار گرفته‌اند. مهم‌ترين انواع تخلخل شامل حفره‌اي مرتبط، شكستگي و كانالي هستند، كه نقش زيادي در تغييرات كيفيت مخزن داشته‌اند. بررسي مقادير پارامترهاي پتروفيزيكي نشان داد كه ميانگين تخلخل، اشباع آب و نسبت ضخامت مفيد به كل متغيير بوده ولي به‌طور كلي به‌ترتيب 2.3%، 88% و 0.016 است. با توجه به پايين بودن ميزان تخلخل، نقش شكستگي، و ساير فرآيندهاي دياژنزي در كيفيت مخزن قابل توجه است. فعاليت بلندي قديمي در بخش شرقي نه تنها در توزيع رخساره‌اي محسوس است بلكه نقش عمده‌اي در تحولات بعدي سازند ايلام دارد. بنابراين كيفيت مخزني سازند ايلام تابع عوامل متعدد رسوبي، دياژنژي، و فعاليت تكتونيكي بوده، و لذا در بخش‌هاي مختلف متغيير خواهد بود.