كاربردها و كاركردهاي پديدۀ صوتي ـ موسيقاييِ آوازخواني فروشندگان در بازار بزرگ شهر رشت

مناسبات اقتصادي حاكم بر بازارها، همواره در شكل‌گيري و نوع تعاملات انسانيِ ميان عرضه‌كننده و متقاضي، تاثيرگذار بوده‌اند. دراين‌ميان، بازارهايي با ساختار و بافتِ سُنتي (نظير آنچه در بازارهاي گيلان مشاهده مي‌شود)، علاوه‌بر تبعيت از مناسبات اقتصاديِ مرسوم، موقعيت‌ها و شرايطي را ــ به‌واسطۀ نظم فرهنگيِ مستقر در جامعه ــ پديد مي‌آورند كه از تعاملات انساني گرفته تا انتظام‌يافتگيِ سطوح مرتبط با ساختار كالبدي را تحت‌تأثير قرار مي‌دهند. اين مقاله با هدف صورت‌بندي و تحليل آوازهاي فروشندگان بازار بزرگ رشت، بر اساس مفاهيم «كاربرد» و «كاركرد»، در صدد پاسخ‌گويي به اين سؤال است كه اين آوازها چه كاربردها و كاركردهايي در بستر بازار دارند. داده‌هاي گردآوري‌شده، مشتمل‌بر صداها و تصاوير ضبط‌شده، گفتگو با فروشندگان و مراجعين و همچنين مشاهدات ميداني در بازار بزرگ رشت و برخي از بازارهاي محلي استان گيلان است. يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد كه كاربرد اين پديدۀ صوتي ـ موسيقايي در بستر بازار، محورهاي چهارگانۀ «خبررساني»، «تبليغاتي»، «نمايشي» و «بازخواني» را دربرمي‌گيرد و كاركرد آوازهاي مذكور، در هشت محورِ «برقراري ارتباط»، «ارائۀ نمادين مفاهيم»، «بيان احساسات»، «لذت زيبايي‌شناختي»، «سرگرم‌كردن»، «اعتباربخشي به نهادهاي اجتماعي»، «كمك به تداوم و ثبات فرهنگي» و «كمك به يكپارچگي جامعه» قابل صورت‌بندي‌اند. داده‌هاي گردآوري‌شده با استفاده از روش توصيفي‌ـ‌تحليلي مورد مطالعه قرار گرفته‌اند.