ارزيابي توان جدايه‌هاي ريزوسفري در انحلال Zn كم‌محول در شرايط درون‌شيشه‌اي و بررسي توانايي آنها در تأمين Zn گياه ذرت

اهداف: در اين پژوهش تاثير باكتري‌هاي توانمند حل‌كننده روي بر تامين روي گياه ذرت رقم سينگل كراس 704 ارزيابي شد. مواد و روش‎ها: جداسازي باكتري‌ها از ريزوسفرگياهان ذرت، گندم و آفتابگردان در شهرهاي مختلف استان آذربايجان شرقي و با بهره گيري از روش سري هاي رقت انجام شد. جدايه ها بر اساس توان تشكيل هاله شفاف در محيط جامد حاوي منابع كم محلول روي، توليد اسيد و سيدروفور غربالگري شده و در ادامه جدايه هاي منتخب براي تعيين دقيق ترتوان حل كنندگي روي مورد آزمون كيفي و كمّي (در محيط مايع) قرار گرفتند. ارزيابي ويژگي هاي افزايندگي رشد گياه براي جدايه ها منتخب حل كننده روي انجام گرفت. آزمايش در دو فاز درون شيشه اي و گلخانه اي در قالب طرح آماري انجام شد. آزمايش در دو فاز درون شيشه‌اي و گلخانه‌اي در قالب طرح آماري كاملاً تصادفي با سه تكرار انجام شد. يافته‎ها: در مجموع 20 جدايه باكتريايي از ريزوسفر گياهان مورد بررسي بدست آمد. در ارزيابي كيفي، نتايج نشان داد كه جدايه ZP13 در منبع فسفات روي، ZO11 در منبع اكسيد روي و ZC10 در منبع كربنات روي با نسبت HD/CD به ترتيب 1/74، 1/68 و 1/61 داراي بيشترين توان انحلال بودند. در ارزيابي كمّي انحلال روي نيز در فسفات روي جدايه ZP13 با مقدار24/64 ميلي‌گرم بر ليتر، جدايه ZC10 در كربنات روي با 19/48ميلي‌گرم بر ليتر و جدايه ZO11 در اكسيد روي با مقدار 26/54 ميلي‌گرم بر ليتر بيشترين توان انحلال را داشتند. جدايه‌هاي برتر روي در اين آزمايش ZO11 و ZO14 بودند. دو جدايه ZO11 و ZO14 در مقايسه با تيمار شاهد منفي منجربه افزايش جذب روي به ترتيب 179/7 و 62/37 درصد در ريشه و 155/1 و 110/6 درصد در بخش هوايي گياه ذرت شدند. شناسايي جدايه‌هاي ZO11 و ZO14 نشان داد كه متعلق به Acinetobacter calcoaceticus و Agromyces italicus هستند. نتيجه‎گيري: طبق نتايج اين آزمايش، مي‌توان از پتانسيل باكتري‌هاي ريزوسفري گياهان مختلف براي تامين عنصر روي مورد نياز گياهان بعنوان يك راهكار سالم و دوستدار محيط زيست بهره برد.