بررسي خصوصيات مورفوفيزيولوژيكي و بيوشيميايي ارقام ذرت علوفه‌اي (Zea mays L.) در پاسخ به رقابت علف‌هاي هرز و غلظت‌هاي مختلف علف‌كش تري ‌بنورون ‌متيل

اهداف: كشت فشرده سبب افزايش مصرف علف كش شده و علاوه بر آلودگي زيست محيطي، مقاومت علف هاي هرز را نسبت به علف كش افزايش مي دهد. هنگامي كه مزارع براي كشت گياهان رديفي از جمله ذرت آماده مي شوند، شرايط مناسبي جهت استقرار و جوانه زني و رويش علف هاي يك ساله مهيا ميگردد چنانچه علف هاي هرز امكان رشد پيدا كنند، براي دسترسي به آب عناصر غذايي و نور با ذرت رقابت مينمايند علف هاي هرز براي كسب منابع رشد با ارقام زراعي به رقابت پرداخته و رقمي كه از قدرت رقابت بالاتري برخوردار باشد سهم بيشتري از منابع را نيز در اختيار خواهد گرفت. در اين بين بايست از روش ها و علف كش هاي مؤثرتري براي كنترل علف هاي هرز مقاوم استفاده نمود. مواد و روش ها: به منظور بررسي تأثير علف كش تري بنورون متيل بر خصوصيات رشدي، فيزيولوژيك و بيوشيميايي دو رقم ذرت علوفه اي و ويژگي هاي علف هاي هرز مزرعه آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك كامل تصادفي با سه تكرار در سال ۱۳۹۶ در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه تربيت مدرس انجام شد. تيمارهاي اين آزمايش شامل، چهار در علف كش تري بنورون متيل به صورت خاكپاش (صفر، ۲۰، ۴۰ و ۶۰ گرم در هكتار) و دو رقم ذرت علوفه اي 640 NS و 704 SC بودند. براي ارزيابي خصوصيات علف هاي هرز، يك كرت عاري از علف هرز و يك كرت داراي علف هرز بدون كشت ذرت نيز در هر تكرار گنجانده شد. يافته ها: نتايج آزمايش نشان داد كه با گذشت زمان شاخص سطح برگ علف هاي هرز روند افزايشي و تراكم كل علف هاي هرز تا اواسط دوره رشد روند افزايشي داشت و سپس كاهش يافت. خرفه و تاج خروس ريشه قرمز علف هاي هرز غالب مزرعه بودند. اثر اصلي رقم و برهمكنش در علف كش × رقم بر كليه صفات غير معني دار بوده و تنها اثر اصلي در علف كش معني دار بود با افزايش دز علف كش كليه صفات با استثناي فعاليت آنزيم هاي كاتالاز و پراكسيداز و تعداد دانه در رديف، روند افزايشي داشتند و بيشترين عملكرد و شاخص برداشت در دز ۶۰ گرم در هكتار به دست آمد. درواقع به ازاي افزايش كاربرد هر گرم علف كش در هكتار حدود چهار گرم در متر مربع به عملكرد دانه افزوده شد. نتيجه گيري: به طور كلي نتايج نشان داد كه در هر دو رقم ذرت علوفه اي استفاده از دز ۶۰ گرم در هكتار علف كش تري بنورون متيل موجب كنترل بهتر علف هاي هرز و كاهش رقابت آنها افزايش ميزان كلروفيل فعاليت رنگدانه اي و سرعت فتوسنتز، گياه كاهش فعاليت آنزيمهاي تنش و بهبود عملكرد و شاخص برداشت شد. از اين رو كاربرد ۶۰ گرم در هكتار علف كش تري بنورون متيل براي كنترل علف هاي هرز مقاوم مزارع ذرت علوفه اي توصيه ميگردد.