تحليل بورديويي نقش سرمايه‌هاي فرهنگي و اجتماعي مترجم در انتخاب كتاب براي ترجمه، مطالعه موردي: عبدالحسين آذرنگ

در رويكرد جامعه‌شناختي به مطالعات ترجمه، موضوع جامعه‌شناسي مترجم اهميت بسياري دارد و جايگاه محوري خود مترجمان را در فرآيند و انتخاب موضوع ترجمه برجسته مي‌نمايد. هدف پژوهش حاضر، بررسي آثار ترجمه‌شده‌ عبدالحسين آذرنگ براساس نظريه‌ «عمل» پيير بورديو (1986) بوده است. اين پژوهش توصيفي-تحليلي به دنبال تبيين نقش سرمايه‌هاي اجتماعي و فرهنگي كنشگران در انتخاب كتاب براي ترجمه از ديدگاه بورديو است. بنابراين ابتدا مباني نظريه‌ عمل بورديو و ارتباط آن با مطالعات ترجمه را تبيين مي‌كند، سپس، ضمن ارائه شرح كاملي از سرمايه و انواع آن، كتاب‌هاي ترجمه‌شده‌ مترجم را بررسي و با استناد به مصاحبۀ انجام‌شده با مترجم، نقش سرمايه‌ها را توضيح مي‌دهد. ازآنجا كه تمركز پژوهش بر روي سرمايه‌هاي فرهنگي و اجتماعي مترجم بوده است، انواع و مصاديق اين سرمايه‌ها در زندگي مترجم واكاوي شد. پس از بررسي موردي كتاب‌هاي ترجمه‌شده و يافته‌هاي حاصل از مصاحبه با مترجم مشخص شد كه ترجمه‌هاي آذرنگ بيشتر در چهار حوزه‌ «تاريخ تمدن، تاريخ علم، تاريخ فلسفه و علم اطلاعات و آموزش» جاي‌ مي‌گيرد. يافته‌هاي پژوهش حاكي از آن بود كه در حوزه «تاريخ تمدن»، سرمايه‌ فرهنگي (عينيت‌يافته و نهادينه‌شده)‌، در حوزۀ‌ «تاريخ فلسفه»، سرمايه‌ فرهنگي (تجسم‌يافته و نهادينه‌شده) و سرمايۀ‌ اجتماعي، در حوزۀ‌ «تاريخ علم»، سرمايۀ فرهنگي (تجسم‌يافته و نهادينه‌شده) و در حوزۀ «‌علم اطلاعات و آموزش»، سرمايۀ‌ فرهنگي تجسم‌يافته و سرمايۀ اجتماعي مترجم در انتخاب كتاب‌هاي ترجمه‌شده نقش داشته‌اند.