كنترل حرفه پزشكي از رهگذر قواعد رفتار حرفه ‌اي (مطالعه تطبيقي رويكرد آلمان و آمريكا)

كنترل نظام‏هاي حرفه‏اي و صنفي در قالب نظارت قيمومتي هميشه مطرح است. ليكن امكان كنترل اين نهادها بر مبناي وضع پاره‏اي استانداردهاي حرفه‏ايِ مبتني بر خودگرداني نيز ممكن است. حرفه پزشكي به دليل ارتباط با مهم‏ترين جنبه‏هاي حيات بشري از حساسيت ويژه‏اي برخوردار است و تلاش مي‏شود، عملكرد اعضاي آن مشمول استانداردهاي حرفه‏اي قرار گيرد كه گاهي توسط مراجع دولتي و در كالبد قواعد اخلاقي به تصويب مي‏رسند. منتها در كشورهايي چون آلمان و امريكا، نظام‏هاي پزشكي مبادرت به وضع اين استانداردها در قالب قواعد رفتاري مي‏كنند. قواعد رفتار حرفه‏اي در مقايسه با قواعد اخلاقي از تعيّن بيشتري برخوردار بوده و واجد پاره‏اي از ضمانت‏هاي اجرايي مي‏باشند و لذا از قدرت الزامي برخوردارند. پرسش اين است كه در آلمان و امريكا، استانداردهاي حرفه‏اي پزشكان چه وضعيتي دارد؟ از آنجا كه تكاليف مندرج در قواعد رفتاري پزشكان دو كشور، به‌طور دقيق نحوه عملكرد پزشكان را تبيين و براي تضمين رعايت آن‏ها ضمانت‏اجرا پيش‏بيني شده، لذا قواعد مزبور در قالب حقوق نرم واجد الزام حقوقي تلقي مي‏شوند. هدف اين مقاله، تبيين تكاليف رفتاري پزشكان و ضمانت‏اجراهاي آن به مثابه بخش مهمي از قواعد رفتار حرفه‏اي است تا دريابيم كه مصوبات نهادهاي حرفه‏اي پزشكي نيز با لحاظ پاره‏اي شرايط، الزام‏آور بوده و قادر به كنترل رفتار پزشكان هستند. در اين راستا با استفاده از كدهاي رفتاري، كتب و مقالات، به شيوه‏اي توصيفي- تحليلي درصدد اين هدف هستيم. يافته‏ها نشان مي‏دهد كه به‌رغم پيش‏بيني بعضي تكاليف رفتاري مانند رازداري در دو كشور، رويكرد آلمان نسبت به وضع تكاليف رفتاري و ضمانت‏اجراها دقيق‏تر و در راستاي خودگرداني حرفه‏اي است.