الزامات مميزي دهه 1360 بر فيلم‌هاي مهرجويي، بيضايي و كيارستمي در قاب حقوق اداري

با پيروزي انقلاب اسلامي و علي‌رغم تغيير قوانين و ميل به آزادي خواهي، مميزي فيلم در آثار سينمايي اعمال شده است. در اين مقاله، نسبت مميزي فيلم هاي برجسته دهه 1360 از كارگردانان شاخص (داريوش مهرجويي، بهرام بيضايي و عباس كيارستمي) با حقوق اداري وقت، تحليل و داوري شد. در سال هاي 1357 تا 1369 كه نظام جديد حقوقيِ كشور در حال استقرار و تثبيت بوده، مقررات در حوزه سينما و مميزي فيلم نيز اجرا مي شد و فيلم‌هايي از فيلم سازان مزبور، به مميزي مبتلا شدند. چنانكه «مدرسه‌اي كه مي‌رفتيم» از داريوش مهرجويي به دليل نقد شرايط موجود با استفاده از مشابهت‌سازي تاريخي، «باشو غريبه كوچك» ساخته بهرام بيضايي به علت استفاده از بازيگر زن، اعطاي نقش محوري به او و نمايش تصويري متفاوت از دفاع مقدس، و «مشق شب» از عباس كيارستمي به جهت تصوير انتقادي از نظام آموزش و پرورش كشور، دچار مميزي شدند. اما نتيجه تطبيق مميزي اين فيلم ها با موازين حقوقي، حكايت از اين دارد كه مميزي هاي صورت گرفته، انطباقي با حقوق اداري وقت نداشته، ايرادات بلاوجه بوده و مميزان آن دهه با معيارها و مصلحت انديشي هاي فراحقوقي، حكم به مميزي و توقيف اين آثار داده اند. لذا آيين‌نامه‌هاي نظارت بر نمايش فيلم مصوب 1344 و 1361 نقض شده اند. امري كه عمر مفيد كاري اين سينماگران را كاهش و مسير فيلم سازيشان را تغيير داد.