بررسي سير تحول ذهنيت زن ايراني در مواجهه با مدرنيته با تكيه بر رمان‌هاي «روزگار سياه»، «زيبا» و «شب يك شب دو»

جامعه شناسي ادبيات رشته اي علمي است كه علاوه بر نقد اجتماعي ادبيات با توانايي ويژه اي شرايط اجتماعي و تاريخي دوره اي را توصيف و تحليل مي كند كه اثر ادبي در محدوده آن دوره آفريده شده است. از آنجا كه ورود مدرنيته به جامعه سنتي ايران تأثير زيادي بر تغيير ذهنيت و جايگاه اجتماعي زنان داشت و بي شك اين تحول در رمان فارسي منعكس شده است؛ مي توان با بررسي جامعه شناسانه رمان فارسي به وجوه تأثيرگذاري اين تغيير اجتماعي بر شخصيت زن ايراني پي برد به همين منظور اين مقاله به دنبال بررسي تحول ذهنيت زن ايراني در رويارويي با مدرنيته با تكيه بر رمان فارسي است. با ملاك قرار دادن وجود نقش محوري زن در ،داستان دو رمان روزگار سياه» و «زيبا» از سال هاي آغازين سده چهاردهم شمسي انتخاب شده اند رويارويي شخصيت هاي زن اين دو رمان با مدرنيته با رويارويي شخصيت هاي زن رمان شب يك شب (دو كه در سال ۱۳۵۳ه.ش نگاشته شده است به شيوۀ تحليلي توصيفي و با تكيه بر نظريات گيدنز مقايسه مي گردد. مقايسه رمان ها در دو دوره مورد بررسي با توجه به مؤلفه هاي آموزش، حضور اجتماعي زنان برابري زن و مرد فرديت ،زنان انسان گرايي دنياگرايي و سنت ستيزي نشان مي دهد زنان در سال هاي آغازين سده چهاردهم شمسي رويكردي سطحي و ناانديشيده به مدرنيته دارند. ظواهر مدرنيته بر آگاهي مدرن پيشي دارد. تسلط افكار سنتي و مرد سالار بر ذهنيت زنان تا حد زيادي باقي است. بعد از گذشت نزديك به پنجاه سال به دليل فراگير شدن انديشه هاي مدرن تحولات زيادي در ذهنيت زنان ايجاد شده است؛ اما فرد گرايي افراطي و روشنفكر، به ستيز با نظام هاي ارزشي و اخلاقي جامعه بپردازند.