بازخواني مولفه هاي «امامت شناسي» درجريان كلامي-عقلي مدرسه حله

براي بدست آوردن انديشه امامت در يك مدرسه‌ي كلامي، بايد ميراث بجاي مانده‌ از آن مدرسه را در سه حوزه‌ي «چيستي امامت»، «صفات امام» و «راه تعيين وشناخت امام» كه تحت عنوان «امامت شناسي» نامگذاري مي شوند، مورد بررسي قرار داد. جريان كلامي، عقلي مدرسه حلّه كه بر پايه‌ي انديشه‌ي سديدالدين حمّصي ومتاثر از مباني سيدمرتضي و معتزله متاخر شكل گرفت، در طي سه قرن با ورود اصطلاحات و براهين فلسفي توسط محقق طوسي، وتوسعه دلايل عقلي توسط ابن ميثم بحراني، و بهره گيري از دلايل نقلي در كنار براهين عقلي توسط علامه حلّي و فاصل مقداد به كمال خود رسيد. آنچه در اين مقاله با روش كتابخانه اي بدست آمده اين است كه درحوزه «چيستي امامت» همان مباني حمّصي با توسعه و تعميق بيشتر ارائه گرديد و درحوزه «صفات امام» دلايل عقليِ ضرورت صفات، توسط ابن ميثم بحراني افزايش يافت وعلامه حلّي و فاضل مقداد با استفاده از دلايل نقلي براهين ديگري نيز اقامه كردند. درحوزه «راه تعيين و شناخت امام» بزرگان اين جريان نصّ ومعجزه را تنها راه شناخت امام دانسته و با براهين متعدد به نقد نظريه‌ي انتخاب (اهل سنت) و دعوت (زيديه) پرداخته اند.