آيا علم مي‌تواند ‌طبيعي‌ گرايي فلسفي را به چالش بكشد؟ تأمّلي بر رابطه ‌طبيعي‌ گرايي فلسفي و طبيعي ‌گرايي روش ‌شناختي

‌طبيعي ‌گرايي فلسفي شامل اين ادعا است كه در جهان تنها هويات طبيعي وجود دارند. اين ديدگاه، با فراطبيعي‌گرايي كه وجود هوياتي همچون خداوند، روح و ... را فرض مي‌گيرد در تعارض بوده و اختلاف بين آنها موضوع مناقشات فلسفي گوناگوني بوده‌است. در مناقشات اخير، علاوه بر ادلّه فلسفي، علم نيز به عنوان زاويه ورود مورد استفاده قرار گرفته و چارچوب بحث را از برهان‌هاي صرفاً فلسفي، به برهان‌هاي علمي-فلسفي تغيير داده‌است. در اين مقاله به اين پرسش مي‌پردازيم كه در چنين چارچوبي، نظريه‌هاي علمي علي‌الاصول مي‌توانند ‌طبيعي‌گرايي فلسفي را به چالش بكشند يا نه؟ ادعا اين است كه اين پرسش مدافعين ‌طبيعي‌گرايي فلسفي را بر سر يك دوراهي قرار مي‌دهد. اگر به اين پرسش پاسخي منفي بدهند، علم ديگر نمي‌تواند داوري مشروع و منبعي قابل قبول براي داوري ميان ‌طبيعي‌گرايي و فرا‌طبيعي‌گرايي باشد. در عين حال پاسخ مثبت و پذيرش چالش‌برانگيزي نيز براي طبيعي‌گرايان هزينه‌اي دارد، چرا كه مستلزم آن است كه از تعهد به طبيعي‌گرايي روش‌شناختي دست بردارند. زيرا تعهد طبيعي‌گرايي ايجاب مي‌كند يافته‌هاي علمي همواره مويّد ‌طبيعي‌گرايي فلسفي بوده و هرگز مويّد فراطبيعي‌گرايي نباشند. بنابراين طبيعي‌گراي فلسفي براي آن كه از علم در دفاع از ديدگاه خود بهره ببرد و در عين حال متهم به جزمي‌گري نشود، ناچار است طبيعي‌گرايي روش‌شناختي را به عنوان اصلي ضروري براي فعاليت علمي قرار ندهد.