كليدواژه :
مغالطه , متخيله , توهم , تخيل باطل بهصورت حق
چكيده فارسي :
مساله جستار حاضر تبيين مغالطه از ديدگاه فارابي و نقش خيال در آن است. موضوع مغالطه, امور عامه؛ مبادي آن, مشهوره مظنون, و يقين توهمي؛ و غرض آن, تخيل باطل بهصورت حق است. أخذ «توهم» بهعنوان غرض مغالطه از مهمترين علل عدم أخذ آن در ميان ساير قواي نفساني؛ و أخذ «محاكي»، و «مشبهه» در غرض از علل تداخل آن با صناعت شعر, و أخذ آن بهعنوان مبادي علوم است. از جمله نقشهاي متخيله در معرفت و مغالطه: استعمال تخييلات در راستاي اهداف مغالطهكننده, عهدهدار قواي أخذ تشابه و تباين و ضعف در آنها, استعمال تصورات تخييلي خواص امور در عوض معناي اول معرفت خاصي كه به ازاي دوري آنها از حقيقت امور, امكان رخداد مغالطه وجود دارد, استعمال مجموعه تركيبي در معناي دوم معرفت خاصي از زمرهي يكي از اقسام علامات محاكاتي, قرار گرفتن در حيز وجودي معرفتي - خيالي.