سنجش فقر حاد چند بعدي در فقدان نشانگرها: رويكرد آلكاير و فوستر و تجزيه به ابعاد در ايران

در سال‌هاي اخير، اهميت توجه به رويكرد قابليتي در محاسبه فقر در مطالعات مختلفي مورد توجه قرار گرفته است، اما يك مانع بزرگ براي دستيابي به شاخص‌هاي فقر چند بعدي چون آلكاير- فوستر، كسري داده از لحاظ نشانگر است. در اين مطالعه با پيشنهاد روش «توليد تكراري و تصادفي داده» با استفاده از مقادير كلان نشانگرهاي غايب به اين چالش در ايران پرداخته و يك فاصله اطمينان براي شاخص چند بعدي فقر آلكاير و فوستر را مطابق با استاندارد تعريف شده بين‌المللي آن محاسبه كرديم. نتايج اين مطالعه چندوجهي است: نخست اينكه با تجزيه فقر چند بعدي به سه بعد سلامت، آموزش و استاندارد زندگي نشان مي‌دهيم كه در طول اين سال‌ها، سهم محروميت آموزشي در فقر شديد در كشور همواره در حال افزايش بوده و در بعد آموزش نيز سهم نشانگر «سال‌هاي تحصيل» به نسبت «حضور در مدرسه» در تمامي استان‌ها در طول زمان افزايش يافته و مي‌تواند تاثيرگذارترين نشانگر در فقر چند بعدي شناخته ‌شود. در نهايت با بررسي خصوصيات خانوارهاي فقير مي‌توان اشاره كرد كه خانوارهاي داراي فقر شديد به مرور مسن‌تر، كوچك‌تر و كم‌سوادتر شده‌اند. از اين رو، به اين نتيجه مي‌رسيم كه مسئله فقر شديد در ايران به شكلي درآمده است كه برنامه‌هاي فقرزدايي در قالب يارانه به كل جامعه ديگر مفيد نبوده و توصيه مي‌شود براي برخورد با مسئله فقر شديد، بهبود هدف‌گيري، و از بين بردن محروميت‌هاي آموزشي در برنامه كار قرار گيرد.