تغييرات سالانه وضعيت زوال درختان بلوط در جنگل‌هاي استان كردستان

يكي از معضلات محيط‌زيستي جنگل‌هاي زاگرس به‌ويژه در دو دهه اخير، بروز پديده زوال بلوط (Oak decline) است . شدت زوال بلوط در زاگرس شمالي كندتر از زاگرس مياني و جنوبي است. هدف از اين مطالعه، بررسي روند خشكيدگي درختان بلوط در شهرستان بانه (استان كردستان) در سال‌هاي 1398 و 1399 بود. براي اجراي اين مطالعه چهار سايت بلوه و گندمان (دامنه جنوبي) و ساركي و ميرحسام (دامنه شمالي) انتخاب و در هريك، 100 درخت ارزيابي شدند. وضعيت زوال درختان طي دو سال اجراي مطالعه در پنج طبقه شامل درختان سالم، سرخشكيده، خشكيدگي تا 50 درصد، خشكيدگي بيشتر از 50 درصد و كاملاً خشكيده ثبت شد. از آزمون‌هاي ناپارامتري ويلكاكسون و فريدمن براي مقايسه كدهاي زوال در هر سايت در دو سال متوالي و مقايسه كدهاي زوال در چهار سايت در هر سال (جداگانه) استفاده شد. نتايج نشان داد كه بيشترين تغيير طبقه زوال در سايت ساركي (با 0.27 تغيير) بود. در هر چهار سايت، درختان در سال دوم آماربرداري به سمت طبقه‌هاي زوال در حال تغيير بودند و از نظر آماري تغيير طبقه‌هاي زوال در هر سايت در دو سال متوالي معني‌دار بود. نتايج آزمون فريدمن تأئيد كرد كه در هر سال اختلاف طبقه‌هاي زوال در چهار سايت از نظر آماري معني‌دار بود. همچنين، سهم درختان داراي زوال (سرخشكيده و خشكيدگي تا 50 درصد) از 24 درصد در سال 1398 به 44 درصد در سال 1399 تغيير يافته بود. بيشترين زوال درختان بلوط در دامنه شمالي مشاهده شد. درمجموع، پيشنهاد مي‌شود تا حدامكان دخالت‌هاي انساني كنترل شوند .